Ανάλυση στρατηγικών αποφάσεων ειρήνης και πολέμου με βάση τη θεωρία παιγνίων

Abstract

Η μελέτη αυτή αφορά τη θεωρία παιγνίων. Μια θεωρία που βρίσκει εφαρμογή σε πολλούς τομείς στη ζωή μας. Τα παίγνια αφορούν τον τρόπο που παίρνονται στρατηγικές αποφάσεις. Επίσης τα παίγνια είναι μια μέθοδος ανάλυσης προβλημάτων που έχουν σχέση με τον τρόπο λήψης αποφάσεων σε καταστάσεις σύγκρουσης και συνεργασίας. Ένας παίκτης μπορεί να είναι ένας άνθρωπος, μια οργάνωση, ένα κράτος ή ένας συνασπισμός. Ως αντικείμενο έρευνας μπορούν να θεωρηθούν διάφορα προβλήματα πολιτικής, ψυχολογικής, κοινωνικής, οικονομικής μορφής. Για την λύση των προβλημάτων αυτών θεωρείται προηγουμένως η ανάλυση καταστάσεων, όπου δύο ή περισσότεροι δρώντες (παίκτες) βρίσκονται αντιμέτωποι και ακολουθούν συνεργατικές ή μη συνεργατικές στρατηγικές. Κάθε παίκτης προσπαθεί να χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτει, για να εμποδίσει τον αντίπαλό του να αποκτήσει πλεονεκτήματα που θα του περιορίσουν τα δικά του οφέλη. Επομένως, οι ενέργειές του εξαρτώνται άμεσα από τη θέση (στρατηγική) που θα επιλέξει ο αντίπαλος του. Είναι δεδομένο ότι κάθε στρατηγική αντιπαλότητας είναι αρκετά περίπλοκη. Η ανάλυσή της είναι δύσκολη και πολλές φορές αδύνατη, γιατί ο ερευνητής δεν διαθέτει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Η θεωρία των παιγνίων με τον τρόπο έρευνάς της προσπαθεί να δώσει απάντηση ακόμη και στα προβλήματα όπου οι εμπειρικές πληροφορίες είναι περιορισμένες. Στη θεωρία παιγνίων (game theory) ερμηνεύονται καταστάσεις στις οποίες δυο ή και περισσότεροι δρώντες (παίκτες) συμμετέχουν από κοινού στο σύστημα αλληλενεργειών και αλληλεπιδράσεων που οι ίδιου δημιουργούν. Οι επιστήμονες Von Neumann και Morgenstern προσπάθησαν πρώτοι να εφαρμόσουν την θεωρία των παιγνίων στην οικονομία, ξεφεύγοντας έτσι από την απλή εφαρμογή της στα ανώτερα μαθηματικά. Αργότερα η εφαρμογή της θεωρίας αυτής επεκτάθηκε στις κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και θεωρείται σήμερα σαν μια βασική μέθοδος ανάλυσης προβλημάτων σύγκρουσης και συνεργασίας μεταξύ δυο ή και περισσότερων δρώντων.