Psychological factors and safety at work : the case of shipping

Abstract

Η παρούσα έρευνα διερευνά τη σχέση ανάμεσα στους ψυχολογικούς παράγοντες και στην ασφάλεια της εργασίας στη ναυτιλία, βασισμένη σε ερωτηματολόγιο που συμπληρώθηκε από 226 συμμετέχοντες διαφόρων εθνικοτήτων, ειδικοτήτων, ιεραρχικών βαθμίδων και τύπων πλοίων. Οι αντιλήψεις σχετικά με την κουλτούρα ασφάλειας, τη δέσμευση της ηγεσίας και την εκπαίδευση συγκεντρώνονται γύρω από τον ουδέτερο μέσο όρο (Μ≈4.00), γεγονός που υποδηλώνει τυπική συμμόρφωση με τους κανόνες, αλλά όχι ουσιαστική ενσωμάτωση των αρχών ασφάλειας στην καθημερινή πρακτική. Αντίθετα, οι δείκτες ψυχολογικής καταπόνησης εμφανίζονται ελαφρώς αυξημένοι — εργασιακό στρες (Μ=4.02), κόπωση (Μ=4.05) και επαγγελματική εξουθένωση (Μ=4.08) — με συχνότερες αναφορές σε αισθήματα κόπωσης, δυσκολίας συγκέντρωσης και επιβάρυνσης. Οι συσχετίσεις ανάμεσα στις οργανωτικές και ψυχολογικές μεταβλητές είναι γενικά ασθενείς και μη σταθερές, ενώ τα αποτελέσματα ANOVA δείχνουν διαφοροποιήσεις ανά φύλο, εθνικότητα, βαθμό, χρόνια θαλάσσιας υπηρεσίας, τύπο πλοίου και σημαία σε επιμέρους διαστάσεις. Τα ευρήματα αποτυπώνουν ένα πολυεθνικό εργατικό δυναμικό που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις κόπωσης και εξουθένωσης, καθώς και ανισότητες στις πρακτικές ηγεσίας και εκπαίδευσης. Προτείνονται μέτρα όπως η ενίσχυση της ορατότητας της ηγεσίας, η ρεαλιστική και συνεχής εκπαίδευση, καθώς και η εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης κόπωσης. Οι περιορισμοί της μελέτης σχετίζονται με τον εγκάρσιο σχεδιασμό, τη χρήση αυτοαναφορών και πιθανά σφάλματα αντιστροφής αρνητικών ερωτήσεων, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για μελλοντικές, πολυεπίπεδες αναλύσεις.