Central Counterparties (CCP)

Abstract

Σε αυτή τη διατριβή θα παρουσιαστεί αρχικά η έννοια και οι μηχανισμοί της Κεντρικής Εκκαθάρισης των συναλλαγών, καθώς και πως οι Κεντρικοί Αντισυμβαλλόμενοι (CCPs) τους εφαρμόζουν στα μέλη τους. Θα παρουσιάσουμε ποια ακριβώς είναι η σχέση μεταξύ των Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων, των μελών εκκαθάρισης και των πελατών τους. Θα εξηγήσουμε πως οι κεντρικοί αντισυμβαλλόμενοι μειώνουν την διασυνδεσιμότητα μεταξύ των αντισυμβαλλομένων στην αγορά, όταν οι διμερής συναλλαγές απλοποιούνται και αντικαθίστανται από τους Κεντρικούς Αντισυμβαλλόμενους μέσω της διαδικασίας του πολυμερούς συμψηφισμού (multilateral netting). Θα αναφέρουμε επίσης ποια είναι τα χρηματοοικονομικά προϊόντα που εκκαθαρίζονται μέσω Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων και γιατί η παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008 είχε ως αιτία να αυξηθεί το εύρος των χρηματοοικονομικών προϊόντων που εκκαθαρίζονται μέσω Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων με έμφαση στα έξω-χρηματιστηριακά παράγωγα. Επίσης θα αναλύσουμε πώς η συνεισφορά κεφαλαίων από τα μέλη εκκαθάρισης προς τους Κεντρικούς Αντισυμβαλλόμενους, μέσω των αρχικού κεφαλαίου περιθωρίου ασφάλισης (Initial Margin), του μεταβλητού κεφαλαίου περιθωρίου ασφάλισης (Variation Margin) και του κεφαλαίου εκκαθάρισης (Default Fund), προστατεύουν τους συμμετέχοντες στην αγορά σε περίπτωση αθέτησης υποχρεώσεων κάποιου μέλους. Θα περιγράψουμε τις «γραμμές άμυνας των Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων» σε περιπτώσεις αθέτησης πληρωμών των μελών τους καθώς και πως χρησιμοποιούν τα κεφάλαια που έχουν συγκεντρωθεί από τα μέλη τους προκειμένου να καλύψουν το «κόστος» σε περίπτωση χρεωκοπίας ενός ή και περισσότερων μελών τους. Όταν οι απώλειες δεν μπορούν να καλυφθούν από τα παραπάνω αυτά ήδη συγκεντρωμένα κεφάλαια (Default Waterfall Funds) θα περιγράψουμε πως εφαρμόζοντας κάποιες τεχνικές κατανομής των ζημιών (loss allocation methods) μεταξύ των μελών τους, όπως το «κούρεμα» των κερδών μεταβλητού κεφαλαίου περιθωρίου ασφάλισης από άλλα μέλη ή ακόμα και την «απόσχιση» των θέσεων τους, με σκοπό την προστασία του Κεντρικού Αντισυμβαλλομένου και κατ’ επέκταση και του συνόλου μελών του. Ακόμα θα αναλύσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθώς και τους κυριότερους κινδύνους των Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων. Επιπρόσθετα, θα εξετάσουμε τις επιδράσεις της πανδημίας του κορονοϊού στην λειτουργία των Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων. Πιο συγκεκριμένα θα εξετάσουμε πόσο καλά αντέδρασαν και λειτούργησαν οι Κεντρικοί Αντισυμβαλλόμενοι στις επιδράσεις της συνεχόμενης μεταβλητότητας και αστάθειας των τιμών στις αγορές, αλλά και με την παράλληλη αύξηση του αριθμού των συναλλαγών εκκαθάρισης. Τέλος, θα ελέγξουμε την επίδραση των παραπάνω επιδράσεων στα κεφάλαια των Κεντρικών Αντισυμβαλλομένων όπως για παράδειγμα είναι τα κεφάλαια περιθωρίου ασφάλισης (margin) και τα κεφαλαία εκκαθάρισης (default fund), καθώς και τα αποτελέσματα της παραπάνω επίδρασης στα μέλη τους και στους συμμετέχοντες στην αγορά.