DSpace, λογισμικό ψηφιακών βιβλιοθηκών: μελέτη και εφαρμογή στα Ελληνικά Ακαδημαϊκά Αποθετήρια

Abstract

Το DSpace είναι ένα πρόγραμμα ανοιχτού κώδικα, το οποίο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στα Ιδρυματικά Αποθετήρια με σκοπό να διαχειρίζονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να είναι εύκολα ανακτήσιμα και προσβάσιμα από τους χρήστες που τα αναζητούν. Χρησιμοποιείται παγκοσμίως από 1782 οργανισμούς και πλέον έχουν αρχίσει να σχεδιάζονται και εφαρμογές ώστε να είναι δυνατή η χρήση του και από μικρές φορητές συσκευές, όπως τα κινητά τηλέφωνα. Το DSpace παρέχει μια βασική υποδομή, στην οποία μπορούν να αποθηκευτούν τα μεταδεδομένα συνοδευόμενα με διάφορα σχήματα λεξιλογίων και η ροή εργασιών του χωρίζεται σε 3 βασικά στάδια: την υποβολή, την έγκριση και τέλος την δημοσίευση. Από την άλλη πλευρά, οι χρήστες του χωρίζονται σε κατηγορίες με διαφορετικές εξουσιοδοτήσεις η κάθε μία ανάλογα με την χρήση και την βαθμίδα που κατέχουν στα Ιδρυματικά Αποθετήρια. Λόγω του DSpace τα ιδρυματικά αποθετήρια ανοικτής πρόσβασης αποτελούν πλέον μια πραγματικότητα για ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα. Στην Ελλάδα επισήμως το χρησιμοποιούν 12 Πανεπιστήμια και περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο διπλωματικές εργασίες αλλά και διδακτορικές διατριβές. Αν και τα ελληνικά Ιδρυματικά αποθετήρια είναι λίγα σε σύγκριση με την πληθώρα πανεπιστημίων που υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο, τα μεταδεδομένα που χρησιμοποιούν παρ όλα αυτά είναι δυσανάλογα πολλά, συνολικά 52, γεγονός που υποδεικνύει την μη κοινή πολιτική στην διαχείριση των αποθετηρίων τους.