Προσδιοριστικοί παράγοντες του καθαρού περιθωρίου επιτοκίου (Net Interest Margin ή Ex-Post Spread) των εμπορικών τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (1991-1998)

Abstract

Το τραπεζικό σύστημα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία αφού διαμεσολαβεί μεταξύ των μονάδων που αποταμιεύουν και των μονάδων που επενδύουν, μετασχηματίζει διάρκειες απαιτήσεων και υποχρεώσεων, διευκολύνει τις πληρωμές, αποτελεί μέσο άσκησης της νομισματικής πολιτικής (μέσω των υποχρεωτικών δεσμεύσεων στην Κεντρική Τράπεζα) και παράλληλα επιβάλλει πειθαρχία στη συμπεριφορά των δανειζόμενων. Την τελευταία δεκαετία σημειώνονται σημαντικές αλλαγές στο χρηματοπιστωτικό χώρο οι οποίες μεταβάλλουν σημαντικά τη μορφολογία του τραπεζικού συστήματος και δημιουργούν νέες προκλήσεις και δεδομένα για τα πιστωτικά ιδρύματα. Συνέπεια των αλλαγών αυτών είναι να δημιουργηθεί ένα έντονα ανταγωνιστικό τραπεζικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο οι τράπεζες καλούνται να χαράξουν την στρατηγική που θα ακολουθήσουν προκειμένου να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους με βάση τους νέους και αυξημένους κινδύνους που έχουν να αντιμετωπίσουν. Η ποιότητα των παρεχόμενοι υπηρεσιών βελτιώνεται, η αγορά εμπλουτίζεται με νέα χρηματοπιστωτικά προϊόντα ενώ το κόστος των υπηρεσιών συρρικνώνεται. Η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων, χορηγήσεων και καταθέσεων μειώνεται. Το νέο και συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον επιβάλλει σε κάθε τράπεζα χωριστά όσο και σε ολόκληρο τον τραπεζικό κλάδο την ανάλυση και τον προσδιορισμό εκείνων των παραγόντων που επιδρούν στην κερδοφορία τους. Ένα υγιές και σταθερό τραπεζικό σύστημα είναι και αποτελεσματικό με την έννοια ότι επιτελεί την οικονομική του λειτουργία με το μικρότερο δυνατό κοινωνικά κόστος. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να συνεισφέρει στην έρευνα για τον προσδιορισμό εκείνων των παραγόντων που καθορίζουν το περιθώριο επιτοκίων των εμπορικών τραπεζών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο 1991 -1998.