Management στο σύστημα προμηθειών υγείας:αξιολόγηση και εξορθολογισμός του ισχύοντος συστήματος.

Abstract

Το σύστημα προμηθειών προϊόντων και υπηρεσιών στο χώρο της υγείας αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και κρίσιμο ζήτημα, που εύλογα βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων και των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, χωρίς ωστόσο να επιτυγχάνονται η καλύτερη δυνατή διαχείριση και χρηματοοικονομική οργάνωση. Φυσικά, τα προβλήματα διαφάνειας, ποιότητας και αποτελεσματικότητας του συστήματος άπτονται του μείζονος αγαθού της προστασίας της δημόσιας υγείας. Έτσι η ύπαρξη ενός συστήματος προμηθειών υγείας που να συνδυάζει την εξασφάλιση ποιοτικών, επαρκών, οικονομικών και άμεσα διαθέσιμων προϊόντων και υπηρεσιών αποτελεί ζητούμενο. Παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί στο παρελθόν, το σύστημα προμηθειών υγείας παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες και ατέλειες, που συμπυκνώνονται στην κοινή διαπίστωση για συσσώρευση υπερβολικού χρέους στις μονάδες υγείας και στην αδυναμία ελέγχου και συγκράτησης των δαπανών υγείας. Και μόνο το γεγονός των συχνών μεταρρυθμιστικών προσπαθειών και της συχνής αλλαγής στην εκάστοτε σύνθεση της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας του αρμόδιου Υπουργείου καταδεικνύει τις ελλείψεις και ανισότητες του παραπάνω συστήματος. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει, αν ληφθεί υπόψη η ρευστότητα και η συνεχής μεταβολή πτυχών του νομικού πλαισίου που διέπει το καθεστώς των προμηθειών, και που εκφράζει τις κατά καιρούς απόπειρες επίλυσης των σχετικών προβλημάτων. Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο το management στο Σύστημα Προμηθειών Υγείας της Ελλάδας ως βασική προϋπόθεση καλής λειτουργίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) και, σε τελευταία ανάλυση, του αγαθού της Υγείας, μέσα από τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών του και ιδιαίτερα την ανίχνευση και αξιολόγηση των αδυναμιών, στρεβλώσεων και προβλημάτων του με κριτήριο τις βασικές αρχές του management, καθώς και μέσα από την ανάδειξη των δυνατοτήτων και των προοπτικών που υπάρχουν. Η εργασία δομείται σε δύο μέρη: το πρώτο, αποτελούμενο από δύο κεφάλαια, αναφέρεται στο σύστημα προμηθειών υγείας στην Ελλάδα σε συνάρτηση με τις διεθνείς εμπειρίες και πρακτικές και στο δεύτερο παρουσιάζονται τα συμπεράσματα και οι προτάσεις για ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα προμηθειών υγείας στη χώρα μας. Ειδικότερα, στο 1ο κεφάλαιο του πρώτου μέρους περιγράφονται και αξιολογούνται ο σκοπός του ΕΣΥ, ο τρόπος οργάνωσης και οι πηγές χρηματοδότησής του, η επίδραση του προμηθευτικού κύκλου στη λειτουργία του, ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος προμηθειών στο πλαίσιο της εφοδιαστικής αλυσίδας των Οργανισμών Υγείας, καθώς και η σχετική με αυτό διεθνής πρακτική. Στο 2ο κεφάλαιο γίνεται αναφορά σε σύγχρονες διεθνείς πρακτικές Management και μια συνοπτική αναφορά σε παραδείγματα από τον Ευρωπαϊκό κυρίως χώρο. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα από την αξιολόγηση του συστήματος προμηθειών Υγείας και διατυπώνονται προτάσεις για την, κατά το δυνατόν, πιο αποτελεσματική άσκηση management στις μονάδες υγείας και ειδικότερα για πιο επιτυχημένη λειτουργία του συστήματος προμηθειών, με γνώμονα την οικονομική βιωσιμότητα του συστήματος σε συνδυασμό με την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας και με συνεκτίμηση των πρακτικών που ακολουθούνται διεθνώς. Η εργασία κλείνει με μια γενική εκτίμηση – συμπέρασμα σχετικά με τις προοπτικές του συστήματος προμηθειών υγείας, που συμπυκνώνεται στο εξής: Με βάση την ελληνική πραγματικότητα και τα εφαρμοζόμενα σύγχρονα εργαλεία δημοσίου management στα συστήματα υγείας διεθνώς, εκείνο το οποίο κρίνεται πιο αποτελεσματικό είναι: Αποκεντρωμένες δομές και ελεγχόμενες αξιόπιστα λειτουργικές διαδικασίες όσο και όπου ενδείκνυται, συγκεντρωτικές δομές και λειτουργίες όσο και όπου είναι αναγκαίο.