Η επίδραση των ESG στην αξία των επιχειρήσεων

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να εξετάσει την επίδραση των δεικτών ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Εταιρική Διακυβέρνηση) στην αξία των επιχειρήσεων, με στόχο να αποσαφηνίσει τη σχέση μεταξύ των μη χρηματοοικονομικών πρακτικών βιωσιμότητας και της αγοραίας αποτίμησης, όπως αυτή αποτυπώνεται από τον δείκτη Tobin’s Q. Η ανάλυση εστιάζει σε έναν ιδιαίτερα κρίσιμο και στρατηγικής σημασίας κλάδο, εκείνον της πετρελαϊκής βιομηχανίας, προσφέροντας εμπειρικά τεκμήρια για έναν τομέα όπου οι έντονες περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις, καθώς και οι απαιτήσεις εταιρικής διακυβέρνησης είναι ιδιαίτερα υψηλή. Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίστηκε σε δεδομένα Panel για ένα δείγμα 204 πετρελαϊκών εταιριών, καλύπτοντας σειρά ετών από το 2019 έως 2024, και αξιοποιήθηκαν οικονομετρικές τεχνικές σταθερών και τυχαίων επιδράσεων, προκειμένου να απομονωθούν οι επιδράσεις των ESG, της αποδοτικότητας ενεργητικού (ROA), της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (ROE), της χρηματοοικονομικής μόχλευσης (DER) και του μεγέθους (Total Assets) στον δείκτη Tobin’s Q. Η επιλογή μεταξύ σταθερών και τυχαίων επιδράσεων έγινε βάσει του ελέγχου Hausman, ενώ παράλληλα διεξήχθησαν έλεγχοι στατιστικής σημαντικότητας και αξιολόγησης προσαρμογής του υποδείγματος. Τα βασικά ευρήματα της ανάλυσης αποτυπώνουν σαφώς την καίρια σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης (Governance), η οποία αναδείχθηκε ως ο μόνος δείκτης ESG με στατιστικά σημαντική και θετική επίδραση στην αξία των επιχειρήσεων, όπως αυτή μετράτε από τον Tobin’s Q. Αντίθετα, οι δείκτες περιβαλλοντικής (Environment) και κοινωνικής (Social) ευθύνης και ο συγκεντρωτικός δείκτης ESG δεν διαπιστώθηκε να επηρεάζουν στατιστικά σημαντικά την αγοραία αποτίμηση των εταιρειών του κλάδου. Επιπλέον, το μέγεθος της εταιρείας αναδεικνύεται ως σημαντικός προσδιοριστικός παράγοντας της αξίας, ενώ η αρνητική επίδραση των δεικτών απόδοσης ιδίων κεφαλαίων (ROE) και απόδοσης ενεργητικού (ROA) εγείρει ενδιαφέρον για περαιτέρω διερεύνηση γεγονός όμως που ερμηνεύεται υπό το πρίσμα των ιδιαιτεροτήτων και των κινδύνων του συγκεκριμένου κλάδου. Παράλληλα, ο δείκτης μόχλευσης (DER) δεν ανέδειξε στατιστική σημαντικότητα στην πλειονότητα των αποτελεσμάτων. Τα συμπεράσματα της εργασίας υπογραμμίζουν τον καθοριστικό ρόλο της εταιρικής διακυβέρνησης στη δημιουργία αξίας για τους μετόχους, ιδιαίτερα σε κλάδους υψηλής κεφαλαιακής έντασης και ρυθμιστικής πίεσης, όπως η πετρελαϊκή βιομηχανία. Παράλληλα, η μελέτη καταδεικνύει τα όρια της αποτελεσματικότητας των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πολιτικών ως μέσων ενίσχυσης της αγοραίας αξίας, τουλάχιστον στο βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα που εξετάστηκε. Η συμβολή της παρούσας εργασίας είναι πολλαπλή, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Πρώτον, ενισχύει την διεθνής βιβλιογραφία ως προς τη διαφοροποιημένη σημασία των λογιστικών και μη χρηματοοικονομικών μεγεθών στην αγοραία αποτίμηση. Δεύτερον, σε πρακτικό επίπεδο, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι επενδυτές αξιολογούν τις ESG στρατηγικές με αυξημένη επιφυλακτικότητα στον πετρελαϊκό τομέα, επισημαίνοντας την ανάγκη ενίσχυσης της διαφάνειας, της αξιοπιστίας και της ουσιαστικότητας των βιώσιμων πρακτικών ως προϋπόθεση για τη μετατροπή τους σε πραγματική χρηματοοικονομική αξία.