Η στρατηγική των ναυτιλιακών επιχειρήσεων προς την βιωσιμότητα : μελέτη περίπτωσης Maersk Line

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών στην Οικονομική και Επιχειρησιακή Στρατηγική του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Η βιωσιμότητα απασχολεί ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις τις τελευταίες δεκαετίες. Ως έννοια συνδέεται κυρίως με την προστασία του περιβάλλοντος, ωστόσο στις επιχειρήσεις καλύπτει ένα ευρύτερο φάσμα γύρω από τρεις βασικούς άξονες: την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. Πλέον, η βιώσιμη ανάπτυξη στις επιχειρήσεις αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχία και την διαρκή ανάπτυξη τους. Η υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών στις στρατηγικές τους, όχι μόνο καλύπτουν τις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, αλλά επίσης διαμορφώνουν μια ανταγωνιστική εικόνα στον κλάδο τους. Με γνώμονα λοιπόν την βιωσιμότητα, έχουν πραγματοποιηθεί επενδύσεις, έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες και καινοτομίες, έχουν καθοριστεί νέοι θεσμοί και προοπτικές. Στο πλαίσιο της σύγχρονης κοινωνίας και της εντατικής παραγωγής, οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη να προσαρμόσουν τις στρατηγικές τους προκειμένου να συμβαδίζουν με τις απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης.

Με περισσότερο από το 70% της επιφάνειας του πλανήτη να καλύπτεται από νερό, η ναυτιλιακή βιομηχανία αποτελεί ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου εμπορίου μεταφέροντας περίπου το 90% της χωρητικότητας όλων των εμπορευμάτων. Πιο συγκεκριμένα, η εμπορική ναυτιλία ( Container Shipping) αγγίζει περίπου τα 1200 εκ. τόνων φορτίου αξίας περίπου 7 τρις δολαρίων. Ωστόσο, ο παραπάνω τομέας έχει υπολογιστεί ότι καταναλώνει ετησίως περισσότερους από 330 εκατομμύρια τόνους προϊόντων πετρελαίου για την μεταφορά των εμπορευμάτων. Επίσης, σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) κατά μέσο όρο ο ναυτιλιακός τομέας ευθύνεται για το 3% περίπου των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Καθότι η ζήτηση μεταφερόμενων φορτίων ολοένα και αυξάνεται, εξισώνεται με την αντίστοιχη κατανάλωση καυσίμων που συνεπάγονται την εκπομπή βλαβερών ρυπογόνων αερίων. Γίνεται αντιληπτό λοιπόν ότι η ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών έχει απασχολήσει τον τομέα της ναυτιλίας. Καινοτόμα εγχειρήματα και πρακτικές έχουν γνώμονα τη βιωσιμότητα και στους τρεις προαναφερθέν βασικούς άξονες, με στόχο να καταφέρουν να ενσωματωθούν στη ναυτιλία του μέλλοντος. Η ναυτιλιακή βιομηχανία βρίσκεται πλέον σε ένα στάδιο μετασχηματισμού, ανεξαρτητοποίησης από τα ορυκτά καύσιμα, με κύριο στόχο μακροπρόθεσμα την εκπομπή μηδενικών αέριων ρύπων και βλαβερών ουσιών. Σήμερα, οι ναυτιλιακές υπερδυνάμεις έχουν ήδη ξεκινήσει το έργο τους προς την « πράσινη ναυτιλία » φέρνοντας αποδοτικές τεχνολογίες σχετιζόμενες με την εξοικείωση καυσίμων και τα εναλλακτικά καύσιμα μειώνοντας τους εκπεμπόμενους ρύπους.

Η Maersk Lines, ως μια από τις κορυφαίες ναυτιλιακές εταιρείες στον κόσμο, αποτελεί ένα ενδιαφέρον παράδειγμα μετασχηματισμού μιας κλασικής ναυτιλιακής επιχείρησης προς την βιώσιμη ανάπτυξη. Η στρατηγική της Maersk για την βιωσιμότητα εστιάζεται σε πολλούς τομείς, αναδεικνύοντας την δέσμευση της προς τον περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό ρόλο της. Η Maersk Lines επενδύει και καινοτομεί σε βιώσιμες πρακτικές, προωθώντας ένα επιχειρησιακό μοντέλο όπου μια ναυτιλιακή επιχείρηση δεν μεταφέρει απλώς εμπορεύματα αλλά μπορεί να ενσωματώσει τη βιωσιμότητα στον πυρήνα των δραστηριοτήτων της.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αναλύει την σημασία της βιωσιμότητας και ερευνά την στρατηγική των επιχειρήσεων ώστε να πετύχουν τον « πράσινο » μετασχηματισμό για την ναυτιλία του μέλλοντος.