Η σημασία της

Abstract

Υπάρχουν γεωγραφικά σημεία στον πλανήτη, τα οποία εκ φύσεως, είναι πιο προνομιούχα από κάποια άλλα. Η γεωγραφία και η φύση έχουν παίξει τόσο καθοριστικό ρόλο σε αυτές τις περιοχές, που συχνά αποτελούν το «μήλον της έριδος» μεταξύ των διεκδικητών, οι οποίοι τις περισσότερες φορές είναι τα εθνικά κράτη. Ένα προνομιούχο σημείο, το οποίο θα μπορούσε να είναι μια διώρυγα ή στενά υψίστης σημασίας, διαμέσου των οποίων διέρχονται καθημερινά εκατοντάδες πλοία, ή ακόμα, ακτογραμμή πολλών τετραγωνικών χιλιομέτρων, προσφέρουν στο κράτος το οποίο κατέχει ένα ή και όλα αυτά τα χαρακτηριστικά, συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τα υπόλοιπα γειτνιάζοντα κράτη. Αυτό από μόνο του δίνει ώθηση στην οικονομική μεγέθυνση και ευημερία των πολιτών, κάτι που στη συνέχεια οδηγεί σε ανάπτυξη, σε καινοτομία και φυσικά, σε αλματώδη τεχνολογική εξέλιξη. Δέκτης όλων αυτών των πλεονεκτημάτων, θα μπορούσε να χαρακηριστεί ο κλάδος της ναυτιλίας. Ένας κλάδος κατά τον οποίο, αγαθά και υπηρεσίες μεταφέρονται από μια περιοχή που διαθέτει πλεονάζοντες πόρους (εξαγωγέας) σε μια άλλη, που έχει έλλειψη (εισαγωγέας). Κράτη με ναυτοσύνη, δηλαδή με ναυτική παράδοση και ιστορία, τα οποία έχουν αυτό το συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω της γεωγραφίας τους, και τα οποία, συν τοις άλλοις, διαθέτουν και διαχειρίζονται διώρυγες και στενά ύψιστου ενδιαφέροντος για τη ναυσιπλοΐα, είναι ισχυρά στο παγκόσμιο «γίγνεσθαι», ασκούν γεωπολιτική επιρροή και χρήζουν ιδιαίτερης μελέτης, λόγω της στρατηγικής τους σημασίας. Στην παρούσα εργασία, θα μελετηθούν οι βασικότερες διώρυγες παγκοσμίως με τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή κίνηση, δηλαδή οι διώρυγες του Σουέζ και του Παναμά, και θα εξεταστούν η ιστορία τους, τα προβλήματα που αντιμετώπισαν και ακόμα αντιμετωπίζουν αλλά και τρόποι βελτίωσης των υποδομών τους. Στη συνέχεια, θα μελετηθεί και η σχεδιαζόμενη διώρυγα της Κωνσταντινούπολης, ένα έργο και ελληνικού ενδιαφέροντος, καθώς σε περίπτωση περάτωσής του, θα αλλάξουν πολλά στη διπλωματική σκακιέρα της περιοχής. Στη συνέχεια της εργασίας, θα αναφερθούν τα πολύ σημαντικά περάσματα του Ορμούζ και του Βοσπόρου, ενώ θα διερευνηθούν και σημαντικά νομικά ζητήματα που θα καλύψουν θέματα, όπως τα στενά μεταξύ Κέρκυρας και Αλβανίας, την παρακώλυση του θαλάσσιου διαύλου του Σουέζ από το “Ever Given” και τις επιπτώσεις που αυτή είχε στην οικονομία. Στην εργασία θα αποσαφηνιστούν διάφορα στοιχεία Δικαίου και χρήσιμοι ορισμοί με νομικό υπόβαθρο, ώστε να καταστεί στον αναγνώστη περισσότερο σαφές το νομικό πλαίσιο που διέπει τις διώρυγες και τα διεθνή στενά και θα γίνει επίσης αναφορά στο Περιβαλλοντικό Δίκαιο Θάλασσας και στις Αρχές του Ενωσιακού Δικαίου Περιβάλλοντος.