Αυτόνομα πλοία και ζητήματα ευθύνης

Abstract

Η εκθετική ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών και οι νέες δυνατότητες που την ακολουθούν επιτρέπουν σήμερα την κατασκευή και χρήση αυτόνομων πλοίων. Παράλληλα, οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες επιβάλλουν την αξιοποίηση κάθε διαθέσιμης εξέλιξης στον χώρο της ναυτιλίας, παρά τις δυσκολίες που ενδέχεται να προκύψουν κατά την υλοποίηση. Με την παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται μία προσπάθεια προσέγγισης της νομικής διάστασης των αυτόνομων πλοίων. Εξετάζεται προς τούτο η δυνατότητα εισαγωγής της έννοιας του αυτόνομου πλοίου στο ελληνικό δικαϊκό σύστημα και επιχειρείται ο ορισμός του αυτόνομου πλοίου με βάση την κατηγοριοποίηση που έχει προταθεί από διεθνώς αναγνωρισμένους οργανισμούς. Στην συνέχεια γίνεται λόγος για τις ρυθμιστικές και νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί σχετικά και παρουσιάζονται σύγχρονα παραδείγματα χρήσης αυτόνομων πλοίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στα ζητήματα ευθύνης που προκύπτουν από την χρήση των αυτόνομων πλοίων και πρωτίστως στα δυνητικά ευθυνόμενα πρόσωπα. Στην συνέχεια εξετάζεται το θέμα της ευθύνης στην σύμβαση μεταφοράς αγαθών. Λόγω της ιδιαίτερης φύσης του Ναυτικού Δικαίου, εξετάζονται και οι ευθύνες που προκύπτουν σχετικά με την σύγκρουση, την θαλάσσια ρύπανση από πετρέλαιο, την θαλάσσια αρωγή, την αξιοπλοΐα, αλλά και η ευθύνη για την ασφάλεια των ναυτικών επικοινωνιών. Από την ανάλυση προκύπτει ότι δεν απαιτείται η αναγνώριση νομικής προσωπικότητας του συστήματος τεχνητής νοημοσύνης των αυτόνομων πλοίων, καθώς σε όλα τα εξεταζόμενα σενάρια υφίστανται πρόσωπα που υποχρεούνται να αποκαταστήσουν τυχόν προκληθείσες ζημίες και να φροντίσουν για την συμμόρφωση της ναυτιλιακής επιχείρησης με τους σχετικούς κανόνες. Ανά επιμέρους ζήτημα επισημαίνονται οι εφαρμοστέες διατάξεις από τις οποίες ανακύπτει η ευθύνη των κατονομαζόμενων προσώπων και τα πιθανά σημεία όπου ενδεχομένως απαιτείται νομοθετική παρέμβαση.