Νομικές και οικονομικές διαστάσεις της πανδημίας του COVID-19

Abstract

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση των βασικών προϋποθέσεων για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία, των γεγονότων, καταστάσεων και εν γένει προβλημάτων που ενδέχεται να αποτελέσουν τροχοπέδη στην επίτευξη αυτών και των εργαλείων που παρέχει η νομική και οικονομική επιστήμη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των εν λόγω προβλημάτων. Αρχικά, αναδεικνύεται η σημασία των συναλλαγών, της ελεύθερης, συναινετικής, αδιάκοπης και χωρίς εμπόδια ανταλλαγής αγαθών, στην αποτελεσματική κατανομή των πόρων και στη δημιουργία πλεονάσματος, στη συνέχεια δε, περιγράφονται οι στρεβλώσεις που εμφανίζονται στην αγορά, μεταξύ των οποίων ο ατελής ανταγωνισμός, οι εξωτερικότητες, τα συναλλακτικά κόστη, η ατελής πληροφόρηση και η τυχαιότητα, που ενδέχεται να επιφέρουν απρόβλεπτη μεταβολή των συνθηκών, διαταράσσοντας την ομαλή λειτουργία των οικονομικών ροών. Η σχετική έρευνα επικεντρώνεται στον Covid-19, ένα γεγονός που όξυνε τις αποτυχίες της αγοράς, μετέβαλε ουσιωδώς τις συνθήκες της καθημερινότητας και οδήγησε στην ανώμαλη εξέλιξη πλήθους ενοχών, και το οποίο, λόγω της παγκόσμιας εμβέλειας και της μακράς χρονικής του διάρκειας, δεν ομοιάζει με κανένα αντίστοιχο γεγονός (πχ πετρελαϊκή κρίση, κλείσιμο της διώρυγας του Σουέζ). Περαιτέρω, παρουσιάζονται τα εργαλεία της νομικής και οικονομικής επιστήμης που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της απρόβλεπτης μεταβολής των συνθηκών και της συνεπεία αυτής αθέτησης των συμβατικών υποχρεώσεων, και δη εξετάζονται οι αρχές και οι κανόνες του δικαίου, οι θεωρητικές και νομολογιακές κατασκευές της ελληνικής και ξένων εννόμων τάξεων, οι έννοιες της ορθολογικότητας και της αποτελεσματικότητας των συμβάσεων, η στάθμιση του κόστους και του οφέλους μιας συναλλαγής και η κατανομή του κινδύνου, ενώ, τέλος, γίνεται μία προσπάθεια εφαρμογής των ανωτέρω εργαλείων στην περίπτωση της πανδημίας του Covid-19.