Συστημικές μεθοδολογίες στην ανάπτυξη εφαρμόσιμων δυναμικών μοντέλων: χρήση των λογισμικών DCSYM Case Tool και Vensim PLE συμπεριλαμβάνοντας την διαχείριση συστημικού χρόνου

Abstract

Η παρούσα εργασία περιέχει μια προσέγγιση επιλεγμένων πτυχών της Συστημικής Σκέψης και παρουσιάζει συστημικές μεθοδολογίες και εργαλεία κατάλληλα για την υποστήριξη και βελτίωση της διαχείρισης περίπλοκων και απαιτητικών καταστάσεων και φαινομένων, τα οποία αναφύονται από την περίπλοκη αλληλεπίδραση πολύπλοκων Συστημάτων. Στην εισαγωγή παρουσιάζονται υφιστάμενες απόψεις και αναπτύσσονται προσωπικές θέσεις και αιτιάσεις για την (δι)ερμηνεία της εμφάνισης της Συστημικής Σκέψης και εν συνεχεία παρατίθενται επιλεγμένα στοιχεία εκ της Γενικής Θεωρίας Συστημάτων, ώστε να θεμελιωθεί μια επαρκής αντίληψη της έννοιας του Συστήματος και της ανάγκης για την ανάπτυξη διαχειριστικών μεθόδων των Συστημάτων. Καθώς η κατανόηση ενός Συστήματος ενισχύεται, όταν το Σύστημα μπορεί να αναπαρασταθεί, αναπτύσσεται η DCSYM, η οποία είναι μεθοδολογία, που οδηγεί στην ανάπτυξη της δισδιάστατης οπτικοποίησης ενός Συστήματος με σύνθετες δυνατότητες στρωματοποιημένης αποτύπωσης πολλαπλών εσωτερικών δομών ενός Συστήματος και των ζεύξεων αυτών των δομών και παρατίθεται εκφρασμένη με την μεθοδολογία DCSYM η λειτουργική και διεργασιακή αναδόμηση μιας επιχείρησης Πληροφορικής Τεχνολογίας, της A.C. & E. Hellas Α.Ε. Μετά παρουσιάζεται και αναπτύσσεται η έννοια των Δυναμικών Συστημάτων και η ανάγκη για την ανάπτυξη μεθόδων, οι οποίες υποστηρίζουν την δυνατότητα βελτίωσης της αντίληψης αλλά και της διαχειριστικής δυνατότητας της Δυναμικής Πολυπλοκότητας και ενός συγκεκριμένου Συστήματος, αλλά, κυρίως, και της πολυσύνθετης (έως και σε ανεξέλεγκτο βαθμό) αλληλεπίδρασης πολλαπλών Συστημάτων. Η Συστημική Δυναμική παρουσιάζεται σαν ολοκληρωμένο φιλοσοφικό και εφαρμοστικό Σύστημα κατανόησης και διαχείρισης των Δυναμικών Συστημάτων και πλαισιώνεται και υποστηρίζεται από την ανάπτυξη απλοποιημένων προσομοιώσεων (μοντέλων) των υπό εξέταση/ διαχείριση Δυναμικών Συστημάτων. Αναπτύσσεται η ιδέα, η εφαρμογή και η απορρέουσα σημαντικότητα των προσομοιώσεων για την λήψη επιτυχών αποφάσεων σχετικά με την διαχείριση των Δυναμικών Συστημάτων, τα οποία εξετάζονται. Ακολουθεί διεξοδική αναφορά στο λογισμικό Vensim (έκδοση PLE), το οποίο είναι ολοκληρωμένο λογισμικό Προσομοίωσης της Λειτουργίας Δυναμικών Συστημάτων, όπου χτίζουμε με βηματικό και επεξηγηματικό τρόπο την ανάπτυξη της Προσομοίωσης μιας Γραμμής Παραγωγής (που χαρακτηρίζεται «απλή», καθώς αφορά την παραγωγή ενός είδους προϊόντων), η οποία συμπλέκεται αιτιωδώς με ένα πλήθος άλλων Συστημάτων, όπως η «Παραγωγική Υποδομή» («εργοστάσιο»), το «Ανθρώπινο Δυναμικό Υποστήριξης της Παραγωγικής Διαδικασίας», το «Σύστημα Προμηθειών της Γραμμής Παραγωγής», το «Σύστημα Αποθήκευσης των Προϊόντων», το «Σύστημα Διάθεσης των Προϊόντων» κλπ. Και το αποτέλεσμα της πλήρως συντεθειμένης Προσομοίωσης εκφράζεται σε άμεσα και απόλυτα κατανοητές τιμές Εσόδων και Κέρδους, οπότε το μοντέλο καθίσταται σημαντικό εφόδιο για την καλύτερη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων («Επιχειρηματική Ευφυΐα» - «Business Intelligence»). Όπως και σε όλες τις Προσομοιώσεις, οι οποίες αναπτύχθηκαν με την χρήση του Λογισμικού Vensim PLE, η παρουσίαση της Προσομοίωσης και των αποτελεσμάτων γίνεται με την χρήση πινάκων και γραφημάτων, που δημιουργούνται από το Vensim και με παράθεση της οπτικής αποτύπωσης του πλήρους μοντέλου κατά την πραγματική του εκτέλεση με κατά περίπτωση παράθεση σχολίων, που αφορούν είτε την αποτύπωση του μοντέλου ή/ και των πινάκων/ γραφημάτων, που αφορούν την εξέλιξη των μεταβλητών της προσομοίωσης σε σχέση με τον Συστημικό Χρόνο. Η ανάπτυξη της Προσομοίωσης μιας Γραμμής Παραγωγής, οι μεθοδολογίες και οι (συναρτησιακές) ζεύξεις, οι οποίες επελέγησαν και χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και η υπολογιστική και διαχειριστική ευελιξία και αποτελεσματικότητα του μοντέλου σχολιάζονται, αξιολογούνται και προτείνονται βελτιώσεις. Μια εξ ων ουκ άνευ βελτίωση/ εξέλιξη του Λογισμικού Vensim PLE είναι η «κατασκευή της μεταβλητής του Συστημικού Χρόνου» και παρουσιάζουμε αυτή την εξέλιξη, την εξαιρετική ευελιξία και τις εντυπωσιακές δυνατότητες, τις οποίες αποκτά το Vensim PLE μέσω της διαθεσιμότητας για χρήση και «επέμβαση» της μεταβλητής του Συστημικού Χρόνου.