Essays in banking and finance

Abstract

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε στις ΗΠΑ ως κρίση ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου το 2007 και γρήγορα εξαπλώθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πυροδότησε μια κρατική και τραπεζική κρίση σε κεντρικές και περιφερειακές χώρες της Ευρωζώνης. Οι κυβερνητικές αρχές και οι φορείς χάραξης της νομισματικής πολιτικής διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο κατά τη διάρκεια αυτής της ταραχώδους περιόδου και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, για τη σταθεροποίηση της οικονομικής δραστηριότητας, την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέσω μέτρων πιστωτικής πολιτικής, την αύξηση των επενδύσεων και τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την κατανόηση αυτής της αμφιλεγόμενης περιόδου. Σε αυτήν την κατεύθυνση, η διατριβή αποτελείται από τρία δοκίμια. Το πρώτο δοκίμιο επικεντρώνεται στις επιπτώσεις της πρόσφατης κρίσης στις δυναμικές αιτιώδεις σχέσεις μεταξύ κρατικού και τραπεζικού πιστωτικού κινδύνου στην Ευρωζώνη. Το δεύτερο δοκίμιο παρέχει έναν εναλλακτικό ορισμό του κόστους εσωτερικής χρηματοδότησης, υπολογίζει τη διαφορά μεταξύ του εξωτερικού και του εσωτερικού κόστους χρηματοδότησης και προσδιορίζει ένα μέτρο του πραγματικού επιτοκίου ισορροπίας με βάση το κόστος εσωτερικής χρηματοδότησης. Τέλος, το τρίτο δοκίμιο εξετάζει την ισχύ των καναλιών τραπεζικού δανεισμού και ισολογισμού στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών. Πιο συγκεκριμένα, το πρώτο δοκίμιο εξετάζει το σχέση μεταξύ χωρών και τραπεζών κατά τη διάρκεια της πρόσφατης κρίσης, με έμφαση στις επιπτώσεις του εθελοντικού προγράμματος ανταλλαγής ελληνικών κρατικών ομολόγων με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (PSI). Μελετούμε την αποτελεσματικότητα του προγράμματος μέσω της επίδρασής του στις τιμές των παραγώγων αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (CDS) οκτώ χωρών και είκοσι ενός τραπεζικών ιδρυμάτων της Ευρωζώνης, χρησιμοποιώντας ημερήσια στοιχεία κατά την περίοδο από Ιανουάριο 2009 έως Μάιο 2014. Χρησιμοποιώντας γραμμικές και μη γραμμικές αναλύσεις αιτιότητας, διαπιστώνουμε ότι η σχέση μεταξύ του πιστωτικού κινδύνου χωρών και τραπεζών περιορίστηκε μετά το PSI, ενώ η εμμονή και η ισχύς των αλληλεπιδράσεων επίσης μειώθηκαν κατά την ίδια περίοδο. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνονται και μέσω ενός υποδείγματος difference-in-difference. Τα ευρήματά μας επαληθεύονται επίσης μέσω των καταλοίπων ενός υποδείγματος GARCH-BEKK τα οποία δείχνουν την ύπαρξη σημαντικών, αν και μειούμενων, μη γραμμικών σχέσεων αιτιότητας. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πρωτοβουλίες αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, όπως το PSI, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα αποτελεσματικό μέτρο πολιτικής, προκειμένου να αμβλυνθούν οι πιέσεις στις σχέσεις μεταξύ τραπεζών και χωρών, όπου οι ασταθείς ισολογισμοί των τραπεζών υποβαθμίζουν τη φερεγγυότητα των χωρών τους και αντιστρόφως. Στο δεύτερο δοκίμιο παρουσιάζουμε μια εννοιολογική διάκριση μεταξύ του κόστους εσωτερικής χρηματοδότησης και του κόστους ευκαιρίας της εσωτερικής χρηματοδότησης, όπου το δεύτερο συνιστά θεμελιώδες μέρος του ορισμού του πριμ εξωτερικής χρηματοδότησης (external finance premium) στη σχετική βιβλιογραφία. Προτείνουμε έναν εναλλακτικό ορισμό του κόστους εσωτερικής χρηματοδότησης και υπολογίζουμε τη διαφορά του με το κόστος της εξωτερικής χρηματοδότησης. Ακολούθως προσδιορίζουμε την έννοια του πραγματικού επιτοκίου ισορροπίας το οποίο μετρούμε με βάση το κόστος εσωτερικής χρηματοδότησης. Πρόκειται για το επιτόκιο που θα επικρατούσε μακροπρόθεσμα μετά την εξάλειψη των προσωρινών αναταραχών στην οικονομία. Στο τρίτο δοκίμιο, ποσοτικοποιούμε τις ενισχυτικές επιδράσεις μιας αλλαγής της νομισματικής πολιτικής στην πραγματική οικονομική δραστηριότητα, που οφείλονται στη λειτουργία του πιστωτικού καναλιού. Αυτές οι επιδράσεις είναι ισχυρότερες σε σχέση με την περίπτωση που λειτουργεί μόνο το συμβατικό κανάλι του επιτοκίου. Αναπτύσσουμε ένα θεωρητικό πλαίσιο, με βάση το μοντέλο των Bernanke και Blinder (1988), που επεκτείνεται ώστε να ενσωματώνει την ατελή υποκατάσταση μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων. Στόχος μας είναι να μελετήσουμε τη λειτουργία τόσο του καναλιού τραπεζικού δανεισμού όσο και του καναλιού ισολογισμού στις ΗΠΑ, κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο 1994 έως τον Ιούνιο 2017, χρησιμοποιώντας συγκεντρωτικά δεδομένα. Με τη βοήθεια πολυμεταβλητών τεχνικών συνολοκλήρωσης και ελέγχοντας τους κατάλληλους περιορισμούς στις εκτιμώμενες σχέσεις ισορροπίας, δείχνουμε ότι μόνο το κανάλι ισολογισμού λειτουργεί για τις περιόδους πριν και μετά την οικονομική κρίση.