Η επίδραση των capital controls στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις

Abstract

Από τον Ιούνιο του 2015 η ελληνική κοινωνία βιώνει μια πρωτόγνωρη κατάσταση με την εφαρμογή των μέτρων περιορισμού κίνησης κεφαλαίων (Capital Controls), η επιβολή των οποίων ήρθε ως απόρροια της κρίσης χρέους στην Ελλάδα και συνδέθηκε με την πρόταση των συγκεκριμένων μέτρων από το ΔΝΤ ως ικανή συνθήκη για την αποφυγή της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και την επάνοδο της οικονομίας της χώρας σε ανάπτυξη. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει σαν κύριο σκοπό την εξέταση των επιπτώσεων των Capital Controls στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις, μέσα από μία θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση. Το θεωρητικό σκέλος απαρτίζεται από δυο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η έννοια και τα είδη των περιορισμών κεφαλαίου, παραθέτονται οι στόχοι και τα αποτελέσματα των περιορισμών κεφαλαίου, παρουσιάζεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή και γίνεται αναφορά στα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Στη συνέχεια γίνεται διαχωρισμός των ελέγχων κεφαλαίου ανάλογα με την κατεύθυνση της ροής των κεφαλαίων και αναλύεται η αποτελεσματικότητά τους σε κάθε περίπτωση. Στο δεύτερο μέρος γίνεται εκτενής αναφορά στην εφαρμογή των κεφαλαιακών περιορισμών στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στις συνθήκες κάτω από τις οποίες κρίθηκε αναγκαία η επιβολή τους, αναλύονται οι εγγενής και εξωτερικοί λόγοι που οδήγησαν στην οικονομική κρίση και την εφαρμογή των Capital Controls, καθώς και τα μέτρα που εφαρμόστηκαν από την κυβέρνηση. Στην εμπειρική ανάλυση, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μακροοικονομικών και μικροοικονομικών μεγεθών που καταδεικνύουν τις επιπτώσεις των κεφαλαιακών περιορισμών στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις του πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Ακολούθως γίνεται μια συγκριτική μελέτη εννέα χωρών από την Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική και την Ασία που υιοθέτησαν τους ελέγχους κεφαλαίου, παρουσιάζονται και αναλύονται οι επιπτώσεις και η αποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων στις χώρες αυτές. Εκτενής αναφορά γίνεται στην Κύπρο και την Αργεντινή, οι οποίες συγκρίνονται με την ελληνική περίπτωση.