Η θαλάσσια ασφάλεια και ο ρόλος των νηογνωμόνων στην εμπέδωση εμπιστοσύνης

Abstract

Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση της σημασίας των νηογνωμόνων για την διατήρηση της θαλάσσιας ασφάλειας. Η τήρηση των κανονισμών ενός νηογνώμονα αλλά και όλων των νομοθετικών πλαισίων που τον αφορούν κρίνεται απαραίτητη για την ομαλή και ασφαλή λειτουργία των πλοίων. Η μελέτη του Διεθνούς Δικαίου, των κανονισμών, των οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και των εθνικών νομοθεσιών θα μας βοηθήσει στο να κατανοήσουμε την συνεισφορά τους, στην εξασφάλιση της ανθρώπινης ζωής πάνω στο πλοίο αλλά και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Η ανάγκη ελέγχου της ναυσιπλοΐας, της ασφάλειας των πλοίων καθώς και της διαρκώς εξελισσόμενης τεχνολογίας έκαναν απαραίτητη την ανάγκη δημιουργίας ειδικών οργανισμών. Οι οργανισμοί αυτοί ονομάζονται νηογνώμονες και είναι ναυτιλιακοί τεχνικοί οργανισμοί που στοιχειοθετούν κανονισμούς ασφαλείας, τόσο επί της ναυπήγησης των πλοίων όσο και επί του εξοπλισμού τους, κατατάσσοντας τα πλοία αυτά σε κλάσεις. Με ειδικούς επιθεωρητές που είναι πλήρως καταρτισμένοι και εκπαιδευμένοι τα παρακολουθεί καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, είτε με περιοδικές είτε με έκτακτες επιθεωρήσεις. Τα πιστοποιητικά που εκδίδουν οι Νηογνώμονες για ένα πλοίο είναι απαραίτητα για τη ναύλωση, την ασφάλιση και την πώληση του εκάστοτε πλοίου. Ο θεσμός των Νηογνωμόνων πρωτοεμφανίστηκε στο Λονδίνο πάνω από 200 χρόνια πριν. Ήδη από τη δεκαετία του 1760 οι ασφαλιστές των Lloyd’s είχαν θεσπίσει κανονισμούς για την κατάταξη σε κλάσεις των ξύλινων πλοίων. Οι εντεταλμένοι επιθεωρητές εξέδιδαν πιστοποιητικά για την αξιοπλοΐα τους. Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα δημιουργήθηκαν οι Νηογνώμονες ως ξεχωριστοί Οργανισμοί που συνεχίζουν μέχρι σήμερα, όπως ο Lloyd’s Register of Shipping στην Αγγλία, ο Bureau Veritas στην Γαλλία, o Norske Veritas στην Νορβηγία, ο Germanischer Lloyd στη Γερμανία, o Registro Italiano στην Ιταλία, ο American Bureau of Shipping στις Η.Π.Α. και ο «Αρχάγγελος» στην Ελλάδα. O πρώτος Ελληνικός Νηογνώμονας, ονομάζονταν «Αρχάγγελος», και ξεκίνησε την λειτουργία του την 1ηΙανουαρίου 1870. Ο εμπνευστής και δημιουργός του ήταν ο πρώτος Διευθυντής του, ο Ιωάννης Σκαλτσούνης, που το 1854 είχε εγκαθιδρύσει την ναυτασφαλιστική εταιρεία ο «Αρχάγγελος» στην Κεφαλονιά. Από τότε έως σήμερα οι οργανισμοί αυτοί έχουν εξελιχθεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό. Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλαν καθοριστικά οι Διεθνείς Συμβάσεις καθώς έθεσαν τους θεμέλιους λίθους για την ορθή λειτουργία τους. Με την έννοια «θαλάσσια ασφάλεια» το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η προστασία των θαλάσσιων ζωνών τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών με σκοπό την αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η παράνομη μετανάστευση και η πειρατεία. Οι νηογνώμονες αποτελούν ένα από τα κυριότερα μέσα για την προάσπιση της θαλάσσιας ασφάλειας και για την εμπέδωση εμπιστοσύνης. Η εξέταση του βαθμού αλληλοσυσχέτισης των νηογνωμόνων με τη θαλάσσια ασφάλεια με οδήγησε στην απόφαση μου να ασχοληθώ με αυτό το θέμα.