Μορφές, εξέλιξη και νομικό πλαίσιο θαλάσσιου τουρισμού

Abstract

Η παρούσα οικονομική κρίση και το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας λόγω της γεωγραφικής της θέσης και ποικιλομορφίας, αποτελούμενης από πληθώρα ακτών, καθιστά απαραίτητη τη προαγωγή των δυνάμεων και τη διόρθωση των αδυναμιών του θαλάσσιου τουρισμού της. Οι μορφές του εναλλακτικού αυτού τουρισμού καθορίζονται βάσει των μετακινήσεων δια μέσου θαλάσσης (κρουαζιέρες, yachting), των θαλάσσιων αθλητικών και άλλων δραστηριοτήτων που επιλέγει ο κάθε τουρίστας να ψυχαγωγηθεί. Ο θαλάσσιος τουρισμός άρχισε να αναπτύσσεται ουσιαστικά από το 1960 και μετά. Το 1970 άνοιξαν και τα πρώτα γραφεία yachting. Με τα χρόνια η ιδιαίτερη αυτή μορφή τουρισμού συνέχισε να εξελίσσεται σε πιο αποδοτικά επίπεδα. Σύμφωνα με τα δεδομένα των τελευταίων ετών, οι μήνες με την εντονότερη προσέλευση τουριστών είναι κυρίως Απρίλιο – Οκτώβριο κάθε έτους. Την αναφερόμενη περίοδο ο ήλιος στη χώρα μας δεσπόζει για αυτό και οι περισσότεροι τουρίστες προτιμούν τον συνδυασμό sea,sun,beach για να απολαύσουν τις διακοπές τους. Επίσης, τα οικονομικά τουριστικά πακέτα που αναλαμβάνουν τουριστικές επιχειρήσεις διοργάνωσης εκδρομών, δίνουν τη δυνατότητα σε πολλούς ταξιδιώτες ανεξαρτήτως οικονομικής κατάστασης, να επιλέξουν το ανάλογο για αυτούς πακέτο διακοπών. Σημαντικά χαρακτηρίζονται και τα προερχόμενα από τη κρουαζιέρα οικονομικά οφέλη. Ο θαλάσσιος τουρισμός στηρίζεται 1) σε νομικούς κανόνες που ρυθμίζουν τη συναλλακτική συμπεριφορά όλων όσων εμπλέκονται στο τουριστικό κύκλωμα (καθώς δεν υφίσταται αυτόνομο Τουριστικό Δίκαιο) και 2) στο Εμπορικό Ναυτικό Δίκαιο (Maritime Law) και κυρίως στα περί επιβατηγού ναυτιλίας νομοθετικά ζητήματα. Το Εμπορικό Ναυτικό Δίκαιο διακρίνεται α) στο Δημόσιο Ναυτικό Δίκαιο και β) το Ιδιωτικό Ναυτικό Δίκαιο. Σημαντικές είναι οι τροποποιήσεις που έχουν χαραχτεί προς εναρμόνιση του εθνικού νομοθετικού πλαισίου με τις οδηγίες της ΕΕ. Ο τομέας της ακτοπλοΐας έχει απελευθερωθεί από 1 Νοεμβρίου 2002 με σκοπό την ενίσχυση του υγιούς ανταγωνισμού και την αναβάθμιση του επιπέδου της ποιότητας των υπηρεσιών προς τον επιβάτη, με μεγάλη συνεισφορά ως προς αυτό και από το κράτος. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι στις 12 Μαρτίου 2014 κατατέθηκε στη Βουλή νομοσχέδιο-ελπίδα για το θαλάσσιο τουρισμό, ύστερα από πέντε χρόνια αναβολών ,αφού εκπονήθηκαν τέσσερις διαφορετικές μελέτες και αφού άλλαξαν εφτά Υπουργοί Ναυτιλίας. Αυτό είναι γνωστό ως σχέδιο νόμου περί θαλάσσιου, αλιευτικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις. Στις 14 Απριλίου 2014 δημοσιεύτηκε ο Ν. 4256/2014 (Α’ 92) «Τουριστικά Πλοία και άλλες διατάξεις» (στο εξής νόμος). Στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης δημοσιεύτηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για τον Αλιευτικό Τουρισμό που αφορά τους επαγγελματίες ψαράδες (αριθμ. 414/2354-ΦΕΚ Β97/20-1-2015). Αξιοσημείωτο είναι ακόμη το γεγονός ότι σύμφωνα με το ΦΕΚ 148 Α/ 3.9.2010 του νόμου 3872 περί εκτέλεσης περιηγητικών πλόων από πλοία με σημαία τρίτων χωρών με αφετηρία ελληνικό λιμένα, δηλαδή cabotage, έγινε μία προσπάθεια άρσης του. Τέλος, τέθηκε σε ισχύ ο νέος Γενικός Κανονισμός Λιμένων αριθ. 54, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1279 Β΄/20-5-2014 και τροποποίησε ή συμπλήρωσε διατάξεις προγενέστερων Κανονισμών (αριθ. 02, 10, 16, 20, 38 και 50), κάποιες από τις οποίες είναι σχετικές με τις ενοικιάσεις σκαφών, ένας τομέας που διευκολύνεται πλέον περισσότερο. Συμπερασματικά, παρ’ όλες τις προσπάθειες που γίνονται σήμερα για περαιτέρω ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα , σημαντικά κωλύματα σε θέματα υποδομών, ασφάλειας, νομοθετικών μεταρρυθμίσεων, σχεδόν απροειδοποίητων φορολογικών επιβαρύνσεων κ.α. παρεμποδίζουν την ομαλή αύξηση της δυναμικής του.