Στοιχεία ανταγωνισμού και διοίκησης στις αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία υποβάλλεται για το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, του Πανεπιστημίου Πειραιώς, στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και Μάνατζμεντ Τουρισμού. Κύριος στόχος της εργασίας είναι η μελέτη του κλάδου των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους από την παρθενική τους εμφάνιση μέχρι τώρα τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, τα χαρακτηριστικά που τις διαφοροποιούν από τις συμβατικές και την αντιμετώπισή τους από τους επιβάτες και κυρίως τους Έλληνες ταξιδιώτες. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας, γίνεται μία εισαγωγή στον κόσμο των μεταφορών γενικότερα και των αερομεταφορών ειδικότερα καθώς και στη σχέση τους με τον τουρισμό. Ξεκινάμε από την αρχή, με την εμφάνιση της πρώτης ιδέας για πραγματοποίηση πτήσεων και για το πρώτο αεροπλάνο που κατασκευάστηκε. Το εισαγωγικό κομμάτι συνεχίζει με τη σημασία και τη συμβολή του τουρισμού στις ζωές μας και ιδιαίτερα του ελληνικού καθώς και για την άμεση σχέση και αλληλεπίδραση μεταξύ τουρισμού και μεταφορών. Εν συνεχεία, το επόμενο κεφάλαιο πραγματεύεται την εξέλιξη των αερομεταφορών. Τα νομικά πλαίσια από τα οποία έχουν περάσει, τους κανονισμούς που έχουν αλλάξει, κατά πόσο επηρεάστηκαν οι αερομεταφορές από το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 τόσο σε αμερικάνικο επίπεδο όσο και σε παγκόσμιο. Επιπρόσθετα, γίνεται ανάλυση για την άρση των περιοριστικών ρυθμίσεων, των διμερών συμφωνιών και των αεροπορικών ελευθεριών που ξεκίνησαν από τις Η.Π.Α. και στόχο είχαν την απελευθέρωση της αγοράς των αερομεταφορών τόσο στις μετακινήσεις όσο και στην τιμολόγηση· συνεχίζουμε με την άρση των περιοριστικών ρυθμίσεων στην Ευρώπη και την εμφάνιση των τριών Πακέτων μεταρρυθμίσεων όπου με το Τρίτο διευκολύνθηκε και η εμφάνιση των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους. Το τρίτο κεφάλαιο της διπλωματικής παρουσιάζει την είσοδο των αερομεταφορών χαμηλού κόστους. Ξεκινάει με την έννοια του “low cost”, πώς εισήχθηκε, τον αντίκτυπο που είχε και πόσο αποδεκτό έγινε. Συνεχίζουμε με την ίδρυση της πρώτης αεροπορικής εταιρίας χαμηλού κόστους “Pacific Southwest Airlines” αλλά και την μεγαλύτερη αεροπορική εταιρία χαμηλού κόστους “Southwest Airlines” και η οποία είναι υπεύθυνη για το ομώνυμο μοντέλο Southwest τα χαρακτηριστικά του οποίου προσπαθούν να υιοθετήσουν όλες οι αερομεταφορές χαμηλού κόστους. Περιγράφονται τα χαρακτηριστικά αυτού του είδους των εταιριών, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματά τους σε σχέση με τις συμβατικές αεροπορικές εταιρίες και τέλος ακολουθεί λίστα με τον αριθμό των αεροπορικών εταιριών χαμηλού κόστους ανά ήπειρο και γίνεται λόγος για τις εταιρίες τσάρτερ. Το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στην πορεία των συγκεκριμένων αεροπορικών εταιριών· για να κατανοηθεί περισσότερο η πορεία τους και τα στοιχεία τα οποία τις επηρεάζουν, ακολουθεί ανάλυση PEST, οι στρατηγικές που χρησιμοποιούν αυτές οι εταιρίες, το μάρκετινγκ και η ποιότητα υπηρεσιών τους. Τέλος, γίνεται λόγος για τη μελλοντική τους πορεία και τι θα μπορούσαν να κάνουν για αύξηση των κερδών τους. Το κεφάλαιο που ακολουθεί αφορά στην ασφάλεια αυτών των αεροπορικών εταιριών και στις εκτάσεις που έχει πάρει το συγκεκριμένο θέμα. Αναλύονται μεγάλα αεροπορικά ατυχήματα της τελευταίας δεκαετίας καθώς και η υπόθεση της κυπριακής Helios Airways, το δυστύχημα της οποίας συγκλόνισε τον κόσμο στις 14/8/2005. Το τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας πραγματεύεται τις αερομεταφορές στην Ελλάδα και τη σχέση της με τις αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους. Για να κατανοηθεί καλύτερα το ελληνικό κομμάτι και η στάση των Ελλήνων απέναντι σε αυτές τις εταιρίες έχει συνταχθεί και απαντηθεί ερωτηματολόγιο το οποίο είναι σημαντικό κομμάτι της παρούσας διπλωματικής διότι μας βοηθά να κατανοήσουμε τη νοοτροπία των Ελλήνων απέναντι στο θέμα “low cost”, τις φοβίες, τις προτιμήσεις τους αλλά και τις ενστάσεις τους και να προβούμε σε συμπεράσματα όσον αφορά στο κομμάτι «αεροπορικές εταιρίες χαμηλού κόστους και Ελλάδα».