Μελέτη και ανάλυση κοινωνικών δικτύων χρηστών σε ψηφιακές βιβλιοθήκες μαθησιακών αντικειμένων

Abstract

Ο συλλογικός χαρακτηρισμός ετικετών είναι μία λειτουργία των εφαρμογών του Παγκόσμιου Ιστού 2.0 κατά την οποία οι χρήστες των εφαρμογών αυτών χρησιμοποιούν ετικέτες ελεύθερου κειμένου με σκοπό να περιγράψουν ψηφιακά αντικείμενα που διαμοιράζονται μέσω των εφαρμογών αυτών. Οι χρήστες που χρησιμοποιούν τις ίδιες ετικέτες ώστε να περιγράψουν τα ίδια ή και διαφορετικά ψηφιακά αντικείμενα ονομάζονται συν-χαρακτηριστές ετικετών και το φαινόμενο αυτό συναντάται στη βιβλιογραφία ως συν-χαρακτηρισμός ετικετών. Ο συν-χαρακτηρισμός ετικετών μπορεί να υποδηλώνει κοινά χαρακτηριστικά των χρηστών, οι οποίοι αναπτύσσουν ένα έμμεσο κοινωνικό δίκτυο. Το δίκτυο αυτό το οποίο μοντελοποιείται ως «Χρήστης Α – Χρήστης Β – Ετικέτα», έχει μελετηθεί με μεθόδους ανάλυσης κοινωνικών δικτύων χρηστών και πιο συγκεκριμένα με την εφαρμογή μετρικών κεντρικότητας (centrality metrics) χρηστών. Τα αποτελέσματα των μελετών αυτών αποτιμούν τη συμβολή των κεντρικότερων χρηστών (central users): (α) στη διάδοση ετικετών μέσα στο εκάστοτε κοινωνικό δίκτυο, (β) στην αποδοχή του δικτύου των χρηστών στις ετικέτες που διαδίδουν οι κεντρικότεροι χρήστες, (γ) στη συσταδοποίηση (clustering) των χρηστών και τις υπό-ομάδες που αναπτύσσουν οι οποίες διακρίνονται από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά με βάση τις ετικέτες που διαδίδονται ενδιαμέσου αυτών και (δ) στα πρότυπα ανάπτυξης του δικτύου με σκοπό την αποτίμηση μελλοντικών τάσεων εξέλιξης του εκάστοτε δικτύου. Παρ’ όλο που στο πεδίο της Τεχνολογικά-υποστηριζόμενης Μάθησης, η ανάλυση κοινωνικών δικτύων έχει αξιοποιηθεί σε διάφορες εφαρμογές (π.χ. εργαλεία ασύγχρονων συζητήσεων που χρησιμοποιούνται σε συστήματα διαχείρισης ψηφιακών μαθημάτων και τάξεων), εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα, όσον αφορά την περίπτωση των Ψηφιακών Αποθετηρίων Μαθησιακών Αντικειμένων στη βιβλιογραφία δεν συναντώνται σχετικές μελέτες. Παρά ταύτα, ολοένα και περισσότερα Ψηφιακά Αποθετήρια Μαθησιακών Αντικειμένων υιοθετούν την λειτουργία του συλλογικού χαρακτηρισμού, κατά την οποία, όπως και στις υπόλοιπες εφαρμογές του Παγκόσμιου Ιστού 2.0, οι χρήστες χρησιμοποιούν ετικέτες συλλογικού χαρακτηρισμού για να περιγράψουν το περιεχόμενο και το είδος των Μαθησιακών Αντικειμένων τα οποία διαμοιράζονται. Έτσι, στην παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, αξιοποιούνται υπάρχουσες μέθοδοι ανάλυσης κοινωνικών δικτύων χρηστών με σκοπό την ανάλυση του δικτύου συν-χαρακτηρισμού ετικετών σε ένα υπάρχον ψηφιακό αποθετήριο μαθησιακών αντικειμένων προκειμένου να μελετηθούν τα κάτωθι ερευνητικά ερωτήματα: - Ερευνητικό Ερώτημα 1: Πως επηρεάζει η κεντρικότητα των χρηστών (user centrality) την αύξηση της χρήσης του συλλογικού χαρακτηρισμού προς την κατεύθυνση της πληρέστερης περιγραφής των μαθησιακών αντικειμένων και τη χρήση έγκυρων και κοινώς αποδεκτών ετικετών από το σύνολο των χρηστών? - Ερευνητικό Ερώτημα 2: Πως οι συστάδες των χρηστών που δημιουργούνται από το συν-χαρακτηρισμό ετικετών απεικονίζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προφίλ των χρηστών? - Ερευνητικό Ερώτημα 3: Μπορούν να αναγνωριστούν μοτίβα ανάπτυξης σε σχέση με το χρόνο του κοινωνικού δικτύου συν-χαρακτηρισμού ετικετών με σκοπό την αναγνώριση τάσεων για τη μελλοντική εξέλιξη του εν λόγω δικτύου?