Ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης και επιλογής καινοτομιών στην ελληνική βιομηχανία: εμπειρική έρευνα για την αποτύπωση των ποιοτικών κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής καινοτομιών από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές επιχειρήσεις της ελληνικής οικονομίας

Abstract

Η φάση της αξιολόγησης και επιλογής καινοτομιών αποτελεί το αρχικό εκείνο σημείο στο οποίο η διοίκηση μιας επιχείρησης δεσμεύεται να επενδύσει τους απαραίτητους πόρους για την υιοθέτηση και αξιοποίηση της καινοτομίας. Αποτελεί κατά συνέπεια ένα πολύ σημαντικό στάδιο στην διαμόρφωση της στρατηγικής κάθε επιχείρησης. Υπάρχουν πολλές καινοτομίες αλλά μόνο λίγες από αυτές καταλήγουν να αξιοποιούνται παραγωγικά από τις επιχειρήσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στους περιορισμένους πόρους που υπάρχουν διαθέσιμοι για την αξιοποίηση τους από τις επιχειρήσεις Η γρήγορη φθορά της καινοτομίας σε συνδυασμό με την επιθυμία της διοίκησης για μεγιστοποίηση των εσόδων από επενδύσεις σε καινοτομίες, έρευνα και ανάπτυξη καθιστούν την διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής υψηλής στρατηγικής σημασίας για κάθε επιχείρηση. Μέχρι σήμερα οι περισσότερες έρευνες εστιάζονται στην διαδικασία της εμπορικής εκμετάλλευσης της καινοτομίας. Αντίθετα, λίγες μόνο ερευνητικές προσπάθειες ασχολούνται με την διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των καινοτομιών από τις επιχειρήσεις. Η έλλειψη εμπεριστατωμένων μεθόδων και τεχνικών επιλογής καινοτομιών καθιστά απαραίτητη την ανάγκη αναγνώρισης, συγκέντρωσης και αποτύπωσης των κριτηρίων εκείνων που επηρεάζουν την απόφαση για αποδοχή ή απόρριψη καινοτομιών όπως αυτά χρησιμοποιούνται στην πράξη από τις επιχειρήσεις. Η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας αξιολόγησης και επιλογής καινοτομιών είναι καθοριστικής σημασίας για την πορεία της επιχείρησης. Από στρατηγική σκοπιά το αποτέλεσμα της διαδικασίας καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το είδος και τα χαρακτηριστικά της στρατηγικής της επιχείρησης για τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, σε αυτό το σημείο η διοίκηση μπορεί να λάβει τα απαραίτητα και αναγκαία μέρα για την μεγιστοποίηση των επενδύσεων της επιχείρησης σε καινοτομίες, έρευνα και ανάπτυξη. Μια χαλαρή και πρόχειρη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής μπορεί να οδηγήσει σε υιοθέτηση και εκμετάλλευση καινοτομιών που δεν είναι κατάλληλες για την επιχείρηση οδηγώντας σε σπατάλη πολύτιμών πόρων. Ομοίως, από την άλλη μεριά μια πολύ αυστηρή και εξονυχιστική διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε απόρριψη καινοτομιών που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν από την επιχείρηση. Ο Albala στο άρθρο του "Stage approach for the evaluation and selection of R&D projects" τονίζει χαρακτηριστικά, ότι στόχος της διαδικασίας αξιολόγησης και επιλογής καινοτομιών δεν αποτελεί η ολική εξάλειψη του επιχειρηματικού ρίσκου και η επίτευξη απόλυτης βεβαιότητας για την αποτελεσματικότητα της επένδυσης. Η ολική αποφυγή του επιχειρηματικού κινδύνου μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την απόρριψη όλων των καινοτομιών. Κύριο αντικείμενο της παρούσας αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο οι Ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις αξιολογούν και επιλέγουν τις καινοτομίες που θα αναπτύξουν και θα υλοποιήσουν.