Εκτίμηση και αξιολόγηση της αποδοτικότητας των επενδύσεων στην μετα-δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα

Abstract

Ένα από τα προβλήματα που διερευνά η οικονομική της εκπαίδευσης είναι η αποδοτικότητα των επενδυμένων κεφαλαίων στις διάφορες βαθμίδες εκπαίδευσης. Στην παρούσα διδακτορική διατριβή εκτιμάται η ιδιωτική και η κοινωνική αποδοτικότητα των επενδύσεων στην Μετα-δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στην Ελλάδα. Τα στοιχεία εισοδήματος που χρησιμοποιεί η διατριβή συλλέχθηκαν με στρωματοποιημένη δειγματοληψία η οποία διενεργήθηκε το 2009, στο σύνολο της χώρας. Το δείγμα περιλαμβάνει 1.862 παρατηρήσεις. Τα στοιχεία κόστους αντλήθηκαν από τον Ο.Ε.Ε.Κ. και την Ε.Υ.Δ.-Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. Η καινοτομία και κατά συνέπεια η συμβολή της έρευνας στην εφαρμοσμένη οικονομική επιστήμη εστιάζεται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά αξιολογείται η Μετα-δευτεροβάθμια Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στην Ελλάδα και η αποδοτικότητά της (ιδιωτική και κοινωνική) εκτιμάται με την χρήση πρωτογενών στοιχείων. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της ιδιωτικής και της κοινωνικής αποδοτικότητας είναι η Σύντομη Μέθοδος και η Εκλεπτυσμένη Μέθοδος (κριτήρια της Καθαρής Παρούσας Αξίας και του Εσωτερικού Συντελεστή Απόδοσης). Για την εκτίμηση της ιδιωτικής αποδοτικότητας εφαρμόζεται και η Μέθοδος Mincer με την χρήση της βασικής και της εκτεταμένης συνάρτησης. Επίσης, για την εκτίμηση της ιδιωτικής αποδοτικότητας με την μέθοδο Mincer, λαμβάνονται υπόψη τόσο τα πραγματικά όσο και τα δυνητικά έτη εργασιακής εμπειρίας. Από την εμπειρική ανάλυση προκύπτει ότι η ιδιωτική και η κοινωνική αποδοτικότητα των επενδύσεων στην Μετα-δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και Κατάρτιση κρίνεται ικανοποιητική. Πιο συγκεκριμένα, με την εφαρμογή της εκλεπτυσμένης μεθόδου και ειδικότερα του κριτηρίου του εσωτερικού συντελεστή απόδοσης, η ιδιωτική αποδοτικότητα εκτιμήθηκε 4,76% και με την εφαρμογή της βασικής και της εκτεταμένης συνάρτησης Mincer και ειδικότερα με την χρήση των καθαρών εισοδημάτων των αποφοίτων των Ι.Ε.Κ. και του Λυκείου και τα πραγματικά έτη εμπειρίας, η ιδιωτική αποδοτικότητα εκτιμήθηκε 4,81%. Η κοινωνική αποδοτικότητα, με την εκλεπτυσμένη μέθοδο, εκτιμήθηκε 4,16%. Σημειώνεται ότι το εναλλακτικό επιτόκιο εκτιμήθηκε στο 3,09%. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι η ιδιωτική αποδοτικότητα της επένδυσης στην Μετα- δευτεροβάθμια εκπαίδευσης είναι υψηλότερη της κοινωνικής αποδοτικότητας. Η ιδιωτική και η κοινωνική αποδοτικότητα των ανδρών είναι μεγαλύτερη της αντίστοιχης των γυναικών. Από την εφαρμογή της συνάρτησης Mincer προκύπτει ότι η ιδιωτική αποδοτικότητα με την χρήση των πραγματικών ετών εργασιακής εμπειρίας είναι μικρότερη από την αντίστοιχη, όταν λαμβάνονται υπ’ όψη τα δυνητικά έτη εργασιακής εμπειρίας. Επίσης, η ιδιωτική αποδοτικότητα των ανδρών, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα πραγματικά έτη εμπειρίας όσο και τα δυνητικά, είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των γυναικών. Σημειώνεται ότι τόσο η ιδιωτική όσο και η κοινωνική αποδοτικότητα υποεκτιμούνται, διότι δεν λαμβάνονται υπόψη τα μη αγοραία οφέλη. Επίσης, η ιδιωτική αποδοτικότητα υπερεκτιμάται όταν λαμβάνονται υπόψη τα δυνητικά έτη εργασιακής εμπειρίας.