Η ¨νέα¨ οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Από που θα προέλθει και ποιες είναι οι κατάλληλες πολιτικές

Abstract

Η Ελλάδα διανύει τα τελευταία τέσσερα χρόνια τη δυσκολότερη οικονομική περίοδο της ιστορίας της, μετά από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν από τις κυβερνήσεις τις τρεις τελευταίες δεκαετίες έφεραν τη χώρα σε κατάσταση χρεοκοπίας. Στην εργασία αυτή επιχειρείται πρώτα να μελετηθούν οι αιτίες της κρίσης και ύστερα να εντοπιστούν οι υπάρχουσες ευκαιρίες και οι δυνατότητες για μία «νέα» οικονομική ανάπτυξη. Τελικά γίνεται προσπάθεια να προσδιοριστούν οι κατάλληλες πολιτικές για την επίτευξη της ΝΕΑΣ ανάπτυξης. Κάθε οικονομία κάνει «κύκλους», όμως επιβάλλεται οι κυβερνήσεις να λαμβάνουν μέτρα ώστε να αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά και έγκαιρα οι ανισορροπίες που μπορεί να οδηγήσουν σε κρίση, με οδυνηρές συνέπειες για τους πολίτες. Το 2008 έσκασε η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ, γεγονός που προκάλεσε αλυσιδωτές επιδράσεις στις οικονομίες όλου του κόσμου. Η Ελλάδα βρέθηκε υπερχρεωμένη με 300 δις ευρώ και με το έλλειμμα του 2009 να ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ. Οι ελληνικές τράπεζες είχαν μεγάλα ποσά ομολόγων του Ελληνικού δημοσίου και σημαντική έκθεση σε τοξικά χρηματοοικονομικά προϊόντα. Πέρα από το χάος στα δημοσιονομικά της χώρας, δεν είχε δοθεί η δέουσα σημασία όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματική εξωστρέφεια. Η συσταλτική δημοσιονομική πολιτική που ασκήθηκε στα πλαίσια του μνημονίου έφερε απότομα μεγάλη ύφεση, ενώ ο κόσμος υποδέχτηκε τις αλλαγές με έκπληξη, φόβο, αλλά και αξιοσημείωτη καρτερία. Σημειώνεται πως έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται σταθεροποιητικές τάσεις και να απομακρύνεται ο κίνδυνος μιας άτακτης χρεοκοπίας. Όμως αν δεν γίνουν οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές και δεν εφαρμοστεί μια στιβαρή αναπτυξιακή πολιτική είναι βέβαιο ότι θα οδηγηθούμε σε μεγάλη κοινωνική περιθωριοποίηση. Η Ελλάδα λόγω της ιστορίας της, της γεωγραφικής θέσης και του εύκρατου κλίματος που τη διακρίνει, έχει μεγάλες οικονομικές δυνατότητες, ώστε αν εκμεταλλευτεί δυναμικά τους φυσικούς της πόρους και την ταλαντούχα νέα γενιά, είναι πολύ πιθανό να αποτελέσει θετικό παράδειγμα στον κόσμο. Με τις κατάλληλες πολιτικές ανά κλάδο της οικονομίας, με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα και στην καινοτομία, τη σωστή δημοσιονομική διαχείριση και αλλαγές στην παιδεία και στην κοινωνική κουλτούρα, σύντομα θα έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα και μια νέα πορεία ανάπτυξης με κοινωνική ευημερία. Ευχή και προσπάθεια όλων μας πρέπει να είναι σύντομα να ξεπεράσουμε την παρούσα κρίση και να δούμε ξανά το μέλλον μας με αισιοδοξία.