Πολυδιάστατα διαγράμματα ελέγχου διεργασιών

Abstract

Η έννοια του Στατιστικού Ελέγχου Ποιότητας είναι πλέον συνυφασμένη με τα διαγράμματα ελέγχου διεργασιών. Στην πραγματικότητα, τα διαγράμματα αυτά αποτελούν το βασικό στατιστικό εργαλείο, το οποίο χρησιμοποιείται αρχικά για τον εντοπισμό, και στη συνέχεια για τη βελτίωση της ποιότητας ενός προϊόντος και κατ' επέκταση όλης της παραγωγικής διαδικασίας. Σκοπός είναι η έγκαιρη ανίχνευση της «αφύσικης» συμπεριφοράς μιας διεργασίας. Συνήθως, αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση ατομικών-μονοδιάστατων διαγραμμάτων ελέγχου (univariate control charts), καθένα από τα οποία αντιστοιχεί σε ένα μόνο από τα προς μελέτη χαρακτηριστικά που εξετάζονται. Ωστόσο, η ποιότητα ενός προϊόντος καθορίζεται όχι μόνο από την τιμή ενός ποιοτικού χαρακτηριστικού, αλλά και από περισσότερα χαρακτηριστικά. Η πιθανή εξάρτηση που αναπτύσσεται μεταξύ των χαρακτηριστικών αυτών καθιστά αναγκαία τη χρήση πολυδιάστατων διαγραμμάτων ελέγχου (multivariate control charts), τα οποία επιτρέπουν τον ταυτόχρονο έλεγχο όλων των εξαρτημένων χαρακτηριστικών. Στην περίπτωση που ένα τέτοιο διάγραμμα υποδεικνύει ότι η διεργασία είναι εκτός στατιστικού ελέγχου, το ενδιαφέρον έγκειται στον εντοπισμό του χαρακτηριστικού ή των χαρακτηριστικών εκείνων που προκάλεσαν την έξοδο της διεργασίας από την εντός ελέγχου κατάσταση. Στην παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται αρχικά μια εισαγωγή στο Στατιστικό Έλεγχο Ποιότητας, κατόπιν παρουσιάζεται μια ιστορική αναδρομή και περιγράφεται ένα τυπικό διάγραμμα ελέγχου με τις κατηγοριοποιήσεις του. Στη συνέχεια παρουσιάζονται λεπτομερώς τα κυριότερα πολυδιάστατα διαγράμματα ελέγχου, τόσο τα παραμετρικά όσο και τα μη παραμετρικά. Επιπλέον, παρουσιάζονται εν συντομία μόνο εκείνα τα μονοδιάστατα διαγράμματα, των οποίων γενίκευση αποτελούν τα πολυδιάστατα διαγράμματα που αναπτύσσονται στη συνέχεια. Συγχρόνως, αναφέρονται μέθοδοι εντοπισμού του χαρακτηριστικού ή των χαρακτηριστικών που έθεσαν τη διεργασία εκτός ελέγχου. Τέλος, συγκρίνεται η αποτελεσματικότητα μεταξύ διάφορων μονοδιάστατων ή/και πολυδιάστατων διαγραμμάτων ελέγχου που έχουν εμφανιστεί πρόσφατα στη βιβλιογραφία.