The impact of the digital economy on the added value per economic activity in OECD countries : the role of entrepreneurship

Abstract

Η παρούσα Διδακτορική Διατριβή εξετάζει τον αντίκτυπο της Ψηφιακής Οικονομίας στην κλαδική Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) στις χώρες του ΟΟΣΑ, με έμφαση στον διαμεσολαβητικό ρόλο της Επιχειρηματικότητας. Η μελέτη μετατοπίζει την εστίαση από τους εθνικούς δείκτες σε κλαδικό επίπεδο, αναδεικνύοντας τον τρόπο με τον οποίο η Ψηφιοποίηση και η Επιχειρηματική Δραστηριότητα συνδιαμορφώνουν την οικονομική επίδοση. Η ανάλυση βασίζεται σε ένα πάνελ 19 ετών και 20 οικονομικών κλάδων των χωρών του ΟΟΣΑ, με αξιοποίηση περισσότερων από 350 δεικτών Ψηφιακής Οικονομίας και Επιχειρηματικότητας. Συνδυάζονται διάφορες οικονομετρικές προσεγγίσεις: παλινδρομήσεις σταθερών επιδράσεων δύο κατευθύνσεων με LASSO για επιλογή μεταβλητών και εντοπισμό βασικών αποτελεσμάτων· παραγοντικά μοντέλα με χρήση Sparse PCA για την αποτύπωση των συμπληρωματικοτήτων μεταξύ Ψηφιοποίησης και Επιχειρηματικότητας· και τοπικές προβολές ενισχυμένες με παράγοντες για την ανίχνευση των δυναμικών προσαρμογών. Επιπλέον, αναπτύσσεται ένας νέος Δείκτης Κλαδικής Ψηφιακής Οικονομίας (SDEI), που εφαρμόζεται πιλοτικά στον κλάδο της Εκπαίδευσης και στις Χρηματοοικονομικές και Ασφαλιστικές δραστηριότητες, ενώ παράλληλα διενεργείται συγκριτική αξιολόγηση των υφιστάμενων δεικτών. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την Ψηφιακή Οικονομία ως ετερογενή παράγοντα ανάπτυξης, με διαφοροποιημένες επιδράσεις ανά κλάδο. Στους Πρωτογενείς και Δευτερογενείς κλάδους, η Ψηφιοποίηση εμφανίζει ισχυρά θετικό αντίκτυπο όταν ενσωματώνεται σε βασικές διαδικασίες και υποστηρίζεται από ικανότητα υιοθέτησης. Στους κλάδους Γνώσης και Εντάσεως Υπηρεσιών, η επίδραση είναι θετική όπου υπάρχουν ισχυροί θεσμοί και υψηλό επίπεδο ανθρώπινου κεφαλαίου, αλλά περιορισμένη όπου η ικανότητα προσαρμογής είναι χαμηλή. Σε τομείς με αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο ή κατακερματισμό, η συμβολή της Ψηφιοποίησης αποδυναμώνεται και ενδέχεται να καταλήξει αρνητική, όταν συνδυάζεται με υψηλό κόστος ή απαρχαιωμένα συστήματα και υποδομές. Σε όλους τους κλάδους, η Επιχειρηματικότητα λειτουργεί ως σταθερός πολλαπλασιαστής, μετατρέποντας τις ψηφιακές ευκαιρίες σε προστιθέμενη αξία, αν και η ισχύς της εξαρτάται από το θεσμικό και χρηματοοικονομικό περιβάλλον. Η συμβολή της Διατριβής εκφράζεται σε τρεις βασικούς άξονες: (i) διαμορφώνει ένα κλαδικό πλαίσιο ανάλυσης της σχέσης Ψηφιακής Οικονομίας–Επιχειρηματικότητας· (ii) προτείνει μια νέα μεθοδολογία / δείκτη μέτρησης της κλαδικής Ψηφιακής Οικονομίας· και (iii) αξιοποιεί υψηλής διάστασης οικονομετρικές τεχνικές για την ανίχνευση συμπληρωματικοτήτων και δυναμικών προσαρμογών. Οι κατευθύνσεις πολιτικής που προκύπτουν αναδεικνύουν την ανάγκη για μια κλαδικά προσαρμοσμένη στρατηγική: αρχικά μέσω της ενίσχυσης της συνδεσιμότητας και της υιοθέτησης ψηφιακών εργαλείων· στη συνέχεια μέσω της μείωσης του κόστους και των ρυθμιστικών εμποδίων· ακολούθως, με την ενδυνάμωση της ικανότητας προσαρμογής· και, τέλος, με την αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών. Μια τέτοια ακολουθία διασφαλίζει ότι οι ψηφιακές επενδύσεις, ενισχυμένες από κατάλληλα οικοσυστήματα, οδηγούν σε ανθεκτική και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη σε κλαδικό επίπεδο.