Διεθνής εμπορική διαιτησία – διατάξεις και τροποποιήσεις για τη διεθνή εμπορική διαιτησία στην Ελλάδα όπως εισήχθησαν με το νόμο 5016/2023 – νομολογιακή πρακτική

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία, εξετάζεται ο θεσμός της Διεθνούς Εμπορικής Διαιτησίας στην Ελλάδα ως μέθοδος εναλλακτικής επίλυσης διαφορών, που αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία εξαιτίας των παθογενειών του ελληνικού δικαστικού συστήματος, όπου εντοπίζονται μακροχρόνιες καθυστερήσεις και ιδιαίτερα στην έκδοση αποφάσεων. Η διεθνής εμπορική διαιτησία αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις, παρέχοντας ένα γρήγορο και ευέλικτο τρόπο επίλυσης διακρατικών εμπορικών διαφορών, μειώνοντας τους κινδύνους και τα εμπόδια που σχετίζονται με τις παραδοσιακές δικαστικές διαδικασίες. Αυτό καθιστά την Ελλάδα ελκυστική για διεθνείς επενδυτές και ενισχύει την ανταγωνιστικότητά της στο διεθνές περιβάλλον, ενώ παράλληλα ενισχύει την εμπιστοσύνη των επιχειρηματιών προς την Ελλάδα ως διεθνούς επενδυτικού προορισμού. Στην εργασία αυτή αναλύονται οι αδυναμίες του προϋφιστάμενου νομικού πλαισίου που διέπει τη διαιτησία στην Ελλάδα, εστιάζοντας στις αστοχίες και κενά του νόμου 2735/1999. Παρότι ο νόμος αυτός αποτέλεσε την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια οργάνωσης της διεθνούς εμπορικής διαιτησίας στη χώρα, παρουσιάζει σημεία που δεν εξυπηρετούν τις σύγχρονες απαιτήσεις της επιχειρηματικής κοινότητας, όπως ανεπαρκείς ρυθμίσεις για τη διαδικασία και την εκτέλεση διαιτητικών αποφάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται οι σημαντικές βελτιώσεις που εισήγαγε ο νέος νόμος 5016/2023, ο οποίος ήρθε να καλύψει τα νομοθετικά κενά του προηγούμενου νόμου, εισάγοντας καινοτόμες διατάξεις που εναρμονίζουν την ελληνική νομοθεσία με τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές. Ανάμεσα στις καινοτομίες του νέου νόμου συγκαταλέγονται οι ρυθμίσεις για την ενίσχυση της διαφάνειας και της ανεξαρτησίας των διαιτητών, η δυνατότητα επιλογής διαδικασίας από τα μέρη, καθώς και η βελτιωμένη δυνατότητα εκτέλεσης διαιτητικών αποφάσεων. Επιπλέον, ο νέος νόμος προσφέρει ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο για την επιλογή και το έργο των διαιτητών, εξασφαλίζοντας υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών και μεγαλύτερη ευελιξία για τις επιχειρήσεις. Η παρούσα εργασία αποσκοπεί στο να καταδείξει τη σημασία της διεθνούς εμπορικής διαιτησίας ως ενός απαραίτητου εργαλείου για την προώθηση της διεθνούς επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. Αναλύει τις δυνατότητες που παρέχει ο νέος νόμος, τις προοπτικές που δημιουργούνται για τις ελληνικές επιχειρήσεις και επενδυτές, καθώς και τις μελλοντικές προκλήσεις για την ενσωμάτωση της διαιτησίας ως αναπόσπαστου τμήματος του ελληνικού επιχειρηματικού και νομικού περιβάλλοντος. Αναλύεται ακόμη η ευελιξία του νέου νόμου στην ενσωμάτωση των σύγχρονων τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης στη διαιτησία, ως μίας από τις πλέον σημαντικές καινοτομίες του. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι με αυτό τον τρόπο θα ενισχυθεί η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, εξετάζοντας τις ευκαιρίες που ανοίγονται για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα.