Σύστημα εμπορίας εκπομπών (carbon leakage) από το ναυτιλιακό τομέα

Abstract

Σε μια εποχή όπου ο πληθυσμός της γης ήδη μετράει οκτώ δισεκατομμύρια ανθρώπους και με ένα βιοτικό επίπεδο που συνεχώς αυξάνεται, όλο και περισσότερα ερωτήματα απασχολούν το μυαλό των ανθρώπων, με το βασικότερο να μην μπορεί να απαντηθεί: Πως θα παραδώσουμε έναν πλανήτη πιο ασφαλή και κλιματικά ουδέτερο στις επόμενες γενιές; Ο συγκεκριμένος στόχος μπορεί να επιτευχθεί, εάν καταφέρει η ανθρωπότητα να ελέγξει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη υπό των 2οC άνω των προβιομηχανικών επιπέδων και ιδανικά να συνεχίσει τις προσπάθειες για τον περιορισμό αυτής στον 1,5°C. Η εκρηκτική αύξηση μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων και πρώτων υλών μέσω θαλάσσης στα πλαίσια ικανοποίησης των αυξανόμενων αναγκών της παγκόσμιας οικονομίας οφείλεται στη διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Η ναυτιλιακή βιομηχανία (δηλαδή λιμένες, πλοιοκτήτες, διαχειριστές πλοίων, ναυλωτές, ναυπηγεία, κατασκευαστές μηχανών, νηογνώμονες, παραγωγοί ενέργειας, εφοδιαστική αλυσίδα μεταφορών κ.ά.) διανύει μια περίοδο συνεχιζόμενων λειτουργικών και τεχνολογικών αλλαγών συντείνοντας στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των πλοίων και κατ’ επέκταση στην επίτευξη του παγκόσμιου πλέον στόχου, την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο χρειάζεται η υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών, ανανεώσιμων καυσίμων και πηγών ενέργειας με σχεδόν μηδενικές εκπομπές ρύπων (net zero emissions), καθώς και νέες εφοδιαστικές αλυσίδες και αυξημένη περιβαλλοντική ενσυναίσθηση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της για να εξασφαλίσει τη συμμετοχή του ναυτιλιακού τομέα στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, προχώρησε στην επέκταση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ), καλύπτοντας μάλιστα τις εκπομπές CO2 από τα πλοία. Η Ελληνική ποντοπόρος ναυτιλία αποτελεί την μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη στον κόσμο, καθώς ελέγχει το 21% της παγκόσμιας χωρητικότητας (dwt) του εμπορικού στόλου. Καθοριστικός είναι ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας και στην Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς αντιπροσωπεύει το 60% του στόλου της Ε.Ε. Ως εκ τούτου ο αριθμός δικαιωμάτων που αναμένεται να λάβει η Ελλάδα από το 2024 έως το 2030 από τις θαλάσσιες μεταφορές θα αγγίζει περίπου το 63%. Η παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα καταβάλει έντονες και συντονισμένες προσπάθειες, ενώ ταυτόχρονα ασκεί πιέσεις προς επίτευξη των εξαιρετικά φιλόδοξων στόχων της Ε.Ε.