Metaverse και προστασία προσωπικών δεδομένων : συμβατότητα και νομικές προκλήσεις υπό το φως του ΓΚΠΔ

Abstract

Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στο ζήτημα της συμβατότητας και εν γένει των νομικών προκλήσεων που θα εγείρει το Metaverse σε σχέση με το ενωσιακό δίκαιο προστασίας προσωπικών δεδομένων και ειδικότερα, τον ΓΚΠΔ. Η σχετική ανάλυση παρατίθεται σε δύο κεφάλαια. Στο Α’ κεφάλαιο γίνεται μια εισαγωγή στην έννοια του Metaverse, αναλύονται τα βασικά χαρακτηριστικά του και οι επιμέρους τεχνολογίες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση και την ουσιαστική λειτουργία του, αλλά και τα ανταγωνιστικά οράματα που έχουν επικρατήσει ως προς τη δομή και το μοντέλο διακυβέρνησής του. Επιπλέον, γίνεται μνεία στο ετερόκλητο επενδυτικό κοινό που έχει συγκεντρώσει και δίνεται έμφαση στους κυρίαρχους τομείς που αναμένεται αυτό να ενισχύσει και αναδιαμορφώσει. Το κεφάλαιο κλείνει με την περιγραφή της ατζέντας της ΕΕ για το Metaverse και τους λόγους για τους οποίους η παρούσα εργασία εστιάζει στη σχέση των ιδιωτικών πλατφορμών αυτού με το ενωσιακό δίκαιο προστασίας προσωπικών δεδομένων, δίνοντας έτσι τη σκυτάλη στο Β’ κεφάλαιο. Μια σύντομη αναφορά στη θεμελίωση του δικαιώματος στα προσωπικά δεδομένα και την πρόσφατη θέσπιση του ΓΚΠΔ από την ΕΕ, υπό το φως των νέων τεχνολογικών εξελίξεων, εγκαινιάζει το Β’ κεφάλαιο. Ακολουθεί η διερεύνηση της ουσιαστικής και εδαφικής εφαρμογής του ΓΚΠΔ στο Metaverse. Περαιτέρω, εξετάζονται ενδελεχώς τα κύρια ζητήματα προστασίας προσωπικών δεδομένων που θα ανακύψουν λόγω της επικράτησης του τελευταίου στην ενωσιακή αγορά και προτείνονται λύσεις για το μετριασμό τους. Στο επίκεντρο των νομικών προκλήσεων τοποθετείται, μεταξύ άλλων, η μαζική επεξεργασία βιομετρικών και λοιπών προσωπικών δεδομένων που θα αντλούνται από τις ειδικές συσκευές εμβύθισης στο Metaverse, η δυσχέρεια σαφούς καθορισμού των υπόχρεων μερών, διαφανούς ενημέρωσης, λήψης της συναίνεσης των χρηστών και εξασφάλισης της νομιμότητας της επεξεργασίας των δεδομένων τους υπό το ισχύον νομοθετικό καθεστώς, οι ολέθριες συνέπειες της συμπεριφορικής διαφήμισης και της αλγοριθμικής λήψης αποφάσεων στη δυστοπική εκδοχή του Metaverse, η ανάγκη διασφάλισης της φορητότητας και της συνεχούς διαβίβασης προσωπικών δεδομένων εκτός ΕΕ για τη διαλειτουργικότητα του εικονικού κόσμου, η διακύβευση της ασφάλειας αυτών από εσωτερικές και εξωτερικές απειλές και τέλος, η αντίρροπη σχέση μεταξύ ΓΚΠΔ και Blockchain, ως τεχνολογίας στην οποία θα στηριχθεί, λιγότερο ή περισσότερο, η λειτουργία του Metaverse.