Κατηγοριοποίηση υλικών και πρόβλεψη της ζήτησης κατά τη διαδικασία διαχείρισης αποθεμάτων στον δημόσιο τομέα

Abstract

Η ακριβής πρόβλεψη απαίτησης υλικών κρίσιμης σημασίας αποτελεί ζωτικό στάδιο της διαδικασίας επιχειρησιακής σχεδίασης μιας επιχείρησης. Με την αυθαίρετη εξασφάλιση μεγάλων ή μικρών ποσοτήτων υλικών που δεν σχετίζονται με την ζήτηση, ελλοχεύει το ενδεχόμενο η επιχείρηση να οδηγηθεί σε ανεπιθύμητα και μη αναστρέψιμα αποτελέσματα. Από την μελέτη των παραπάνω, ανακύπτει το μέγεθος του ρόλου που διαδραματίζει ο αναλυτής, ο οποίος καλείται να επεξεργαστεί τα δεδομένα και να εφαρμόσει κατάλληλες μεθόδους κατηγοριοποίησης και πρόβλεψης ζήτησης των υλικών που θα προσεγγίζουν την πραγματικότητα και θα οδηγούν σε λήψη αποφάσεων με γνώμονα την βιωσιμότητα και εξέλιξη της επιχείρησης, επιδιώκοντας παράλληλα την εξασφάλιση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Βασιζόμενη στα παραπάνω, η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται το ζήτημα της πρόβλεψης της ζήτησης, έχοντας στόχο να προβάλλει την σημασία και χρησιμότητά της ως στάδιο της διαδικασίας δημιουργίας, διατήρησης, παρακολούθησης και ελέγχου των αποθεμάτων για τον στρατηγικό σχεδιασμό μιας επιχείρησης και ειδικότερα μιας Υπηρεσίας του δημοσίου τομέα που δραστηριοποιείται στη διαχείριση της στρατιωτικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Στα προαναφερθέντα πλαίσια, αρχικά παρουσιάζεται αναλυτικά το υφιστάμενο θεωρητικό υπόβαθρο σε σχέση με την διαχείριση αποθεμάτων και έπειτα εφαρμόζονται οι υπάρχουσες αρχές της θεωρίας. Ειδικότερα, μέσα από την οικονομική κατηγοριοποίηση (βάσει της αξίας ζήτησης) και την εφαρμογή της ανάλυσης ABC, επιλέγονται συγκεκριμένα υλικά από το σύνολο εκείνων που διαχειρίζεται πληροφοριακά η Υπηρεσία. Στη συνέχεια επιλέγονται συγκεκριμένες βασικές μέθοδοι πρόβλεψης (που περιλαμβάνουν μεθόδους κινούμενου μέσου και εκθετικής εξομάλυνσης), καθώς και η στοχαστική μέθοδος ARIMA (Box- Jenkins) και δοκιμάζονται στα στοιχεία χρονοσειρών των επιλεχθέντων υλικών από το έτος 2012 και μετά. Ανάλογα με την μέθοδο που δοκιμάζεται κάθε φορά, ακολουθεί η αξιολόγησή της συγκρίνοντας τα παραγόμενα στοιχεία προβλέψεων με τα αντίστοιχα δεδομένα της καταγεγραμμένης ζήτησης της χρονοσειράς. Από την παραπάνω ανάλυση εξάγονται ωφέλιμα συμπεράσματα, προβάλλοντας το μεγάλο εύρος της βιβλιογραφικής προσέγγισης και το χάσμα με την πρακτική εφαρμογή, καθώς και την δυσκολία (λόγω πολυπλοκότητας) επιλογής των μεθόδων που είναι προσαρμοσμένες στα εκάστοτε δεδομένα και σύμφωνα με την κρίση του αναλυτή. Τέλος, μέσα από την παρούσα μελέτη και τις προτάσεις για μελλοντική διερεύνηση και παρά την αβεβαιότητα και τις αντιξοότητες που ανακύπτουν, καθίσταται αντιληπτό ότι η υιοθέτηση πολιτικής πρόβλεψης της ζήτησης είναι μονόδρομος ώστε να αποκτηθεί από την Υπηρεσία ευελιξία εφοδιαστικής αλυσίδας που θα της εξασφαλίσει την δυνατότητα άμεσης, βέλτιστης και αποτελεσματικής ανταπόκρισης στις αλλαγές της ζήτησης, μειώνοντας τα κόστη και παράλληλα ικανοποιώντας τις προβαλλόμενες απαιτήσεις που παρουσιάζονται στον σύγχρονο και ευαίσθητο τομέα της Άμυνας.