Διεθνείς οργανισμοί, Μ.Κ.Ο. και δημόσια υγεία: το μείγμα χρηματοδότησης, η κατανομή πόρων και η αποδοτικότητα των δράσεών τους

Abstract

Με την υγεία να συνιστά ένα επαπειλούμενο αγαθό, μέσα σε ένα άκρως παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, και τις περιβαλλοντικές συνθήκες συνεχώς μεταβαλλόμενες, η μελέτη των πολιτικών και των οικονομικών της υγείας αναδεικνύονται στον ακρογωνιαίο λίθο για την εφαρμογή όσων οι αμιγώς υγειονομικές επιστήμες ανακαλύπτουν και ερευνούν. Η παγκόσμια υγεία, υπό το πρίσμα της «μίας υγείας» δεν είναι υπόθεση μόνο των ισχυρών κρατών. Οι επιδημικές και πανδημικές κρίσεις δεν περιορίζονται σε σύνορα, υπενθυμίζοντάς μας πως η επίτευξη της καθολικής κάλυψης στην υγεία είναι μία διαδικασία δαπανηρή, και η σωστή εφαρμογή της προϋποθέτει μηχανισμούς ελέγχου και αξιολόγησης, αφενός για να αποφεύγονται ζητήματα κακοδιαχείρισης, αφετέρου για να μπορούμε να προσεγγίζουμε αποδοτικά, υπό όρους κόστους και αποτελεσματικότητας, τις παρεμβάσεις για την επίτευξή της. Η Αναπτυξιακή Βοήθεια για την Υγεία, ειδικά για την περιοχή αναφοράς της παρούσας μελέτης (Υποσαχάρια Αφρική), λόγω των πολύ χαμηλών κρατικών προϋπολογισμών υγείας και αναλόγως κρατικών δαπανών, λαμβάνει χαρακτήρα υποκατάστασης του κρατικού μηχανισμού. Ειδικά για τις μεταδιδόμενες ασθένειες και τις νόσους αναφοράς (HIV, Φυματίωση και Μαλάρια) κρίνεται αναγκαία, και μάλιστα, ακόμα και στις περιπτώσεις μη καλής απόδοσης, αφενός διότι δίχως αύξηση των κρατικών δαπανών δεν υπάρχουν εναλλακτικές, αφετέρου διότι οποιαδήποτε μείωση ή τερματισμός τους θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα. Για την εξαγωγή αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων χρησιμοποιείται για πρώτη φορά μία τρισδιάστατη καινοτόμα προσέγγιση ως προς την ομαδοποίηση - οπτική των δεδομένων (χώρες, ομάδες χωρών, νοσήματα) και αντίστοιχη τριπλή προσέγγιση ανάλυσης (στατιστική ανάλυση, χαρτογράφηση και ανάλυση κόστους-αποτελεσματικότητας). Ανάλογη είναι και η εικόνα των μηχανισμών οικονομικής ενίσχυσης των φορέων της κοινωνίας των πολιτών, που επιχειρούν στο χώρο της υγείας, από την ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία αντλείται από την παρούσα μελέτη, και η οποία αποτελεί την πρώτη για την περίπτωση της Ελλάδας. Για την αποφυγή μη αποδοτικών πρακτικών, εμπορευματοποίησης είναι αναγκαία η αξιολόγηση και η θέσπιση νέων μέτρων διαφάνειας ως προς τις συναλλαγές μεταξύ των συμβαλλομένων.