Οι εταιρικοί μετασχηματισμοί υπό το καθεστώς του Ν. 4601/2019 και τα παρεπόμενα φορολογικά ζητήματα

Abstract

Η εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής εργασίας έχει ως βασικό σκοπό την παρουσίαση ενός θέματος, με επίκαιρο και εξαιρετικά ενδιαφέρον χαρακτήρα. Οι επιχειρήσεις, προσαρμοζόμενες στις εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομίας και στα συνεχώς μεταβαλλόμενα οικονομικά δεδομένα, ιδιαίτερα όπως έχουν διαμορφωθεί από τις συνέπειες της πανδημίας από τις αρχές του 2020, αναζητούν ολοένα και περισσότερο νέες μορφές λειτουργίας και ανάπτυξης, μέσω της μεταβολής της νομικής τους μορφής.

Προς την επίτευξη του σκοπού αυτού, η διπλωματική εργασία πραγματοποιεί την προσέγγιση του Ν. 4601/2019, ο οποίος παρουσιάζει για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ένα ολοκληρωμένο πλέγμα ρυθμίσεων για τους μετασχηματισμούς των εμπορικών εταιριών. Παράλληλα, καθώς η διαδικασία των μετασχηματισμών επηρεάζουν άμεσα τη φορολογική μεταχείριση των εταιριών, η παρούσα εργασία προσεγγίζει με τρόπο ευσύνοπτο την ανάλυση του ζητήματος της φορολογικής μεταχείρισης των εταιρικών μετασχηματισμών υπό το πρίσμα των αναπτυξιακών νόμων, που έχουν θεσμοθετηθεί στο ελληνικό δίκαιο και συγκεκριμένα του Ν.Δ. 1297/1972 και του Ν. 2166/1993, ενώ για πρώτη φορά παρουσιάζονται νέες προσεγγίσεις στα φορολογικά κίνητρα των συγχωνεύσεων των εταιριών, στο πλαίσιο της επιστροφής της οικονομίας στην κανονικότητα.

Ειδικότερα, στο πρώτο κεφάλαιο αναλύεται το φαινόμενο του εταιρικού μετασχηματισμού και οι διαστάσεις που λαμβάνει σε οικονομικό, εμπορικό και φορολογικό επίπεδο. Στο δεύτερο κεφάλαιο συστήνεται η έννοια του μετασχηματισμού, το νομοθετικό πλαίσιο, στο οποίο εντάσσεται, καθώς και τα προβλήματα που εμφάνιζε το προγενέστερο δίκαιο, τα οποία έχρηζαν αντιμετώπισης. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται ανάλυση των κατηγοριών των μετασχηματισμών υπό τον Ν. 4601/2019. Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται τα πλεονεκτήματα που εμφανίζει η εφαρμογή του Ν. 4601/2019, μέσω των κεντρικών στόχων που έχει θέσει, ενώ γίνεται αναφορά και στις δικονομικού δικαίου διατάξεις. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύεται η διαδικασία των μετασχηματισμών και οι βασικές ρυθμίσεις που προνοεί ο νόμος, μέσα από αυτή τη διαδικασία, όπως η προστασία των μετόχων και των πιστωτών. Στο έκτο κεφάλαιο αναλύονται διεξοδικά τα αναπτυξιακά φορολογικά νομοθετήματα του Ν.Δ. 1297/1972 και του Ν. 2166/1993 με αναφορά στο πεδίο εφαρμογής τους, τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτά και τα φορολογικά κίνητρα τα οποία χορηγούνται στους μετασχηματισμούς επιχειρήσεων που τελούνται υπό τις διατάξεις τους. Επιπλέον, επιχειρείται μια συγκριτική παρουσίαση των υπό εξέταση αναπτυξιακών νομοθετημάτων (Ν.Δ. 1297/1972 και Ν. 2166/1993), καθώς και η παρέμβαση του φορολογικού δικαίου στους εταιρικούς μετασχηματισμούς. Το έβδομο κεφάλαιο θέτει ένα γενικό πλαίσιο στην επόμενη μέρα των εταιρικών μετασχηματισμών μετά την πανδημία, ενώ συμπερασματικά καταδεικνύεται η ανάγκη μεταρρύθμισης του φορολογικού πλαισίου που διέπει τους μετασχηματισμούς με σκοπό την εναρμόνισή του με το Ν. 4601/2019. Τέλος εκτίθεται η συγκεντρωτική βιβλιογραφία της παρούσας εργασίας.