Πηγές κερδοφορίας των τραπεζών της Ευρωπαϊκής Ενωσης

Abstract

Η παρούσα διπλωματική έχει ως αντικείμενο τις πηγές κερδοφορίας των ευρωπαϊκών τραπεζών κατά το διάστημα 1979 έως 2001. Σε μια περίοδο μεγάλων αλλαγών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με την αποδιαμεσολάβηση και τον ανταγωνισμό να διαμορφώνουν μια νέα πραγματικότητα στην οποία οι τράπεζες κλήθηκαν να προσαρμοστούν, αυτές όχι μόνο επιβίωσαν αλλά εξελίχθηκαν και βρήκαν τρόπους ώστε να ανταποκριθούν επιτυχώς στις προκλήσεις της νέας εποχής. Οι τράπεζες οδηγήθηκαν στην ανάπτυξη νέων πηγών κερδοφορίας, κάτι που αποτυπώθηκε και στις οικονομικές τους καταστάσεις. Η εργασία απαρτίζεται από δύο μέρη: α) ένα θεωρητικό όπου αναλύεται ο παραδοσιακός ρόλος των τραπεζών σύμφωνα με τη «θεωρία της Διαμεσολάβησης», οι σαρωτικές αλλαγές της υπό εξέταση περιόδου που παρέκαμψαν ή συμπλήρωσαν το ρόλο αυτό, η αντίδραση των τραπεζών και η εξέλιξή τους με τη στροφή σε νέες πηγές κερδοφορίας και β) ένα εμπειρικό, το οποίο περιλαμβάνει κατάτμηση των οικονομικών καταστάσεων των τραπεζών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με εργαλείο 27 αριθμοδείκτες σε μια προσπάθεια να εξαχθούν γενικά συμπεράσματα σχετικά με την κερδοφορία και τις πηγές της στο εξεταζόμενο διάστημα 1979-2001 αλλά και τις όποιες νέες τάσεις. Το βασικό συμπέρασμα είναι πως οι τράπεζες παρά την απώλεια του μονοπωλίου τους ως διαμεσολαβητές εξακολουθούν να είναι κερδοφόρες επεκτεινόμενες πλέον σε όλο το φάσμα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και αναπληρώνοντας ή εμπλουτίζοντας το “core banking business” με νέα προϊόντα και νέες υπηρεσίες που οδηγούν με τη σειρά τους σε μια νέα πηγή κερδοφορίας, τα μη επιτοκιακά έσοδα. Αυτά παρουσίασαν μεν δυναμική ανάπτυξη κατά την επισκοπούμενη περίοδο, ωστόσο, τα επιτοκιακά έσοδα από τη βασική τραπεζική εργασία είναι αυτά που παραμένουν η κυρίαρχη πηγή κερδοφορίας.