Οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης για το σύγχρονο νομοθέτη

Abstract

Στις δεκαετίες του ’40 και του ’50 οι εφημερίδες, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, έγραφαν πως ο άνθρωπος θα εξελιχθεί σε έναν άβουλο εργαζόμενο που θα πατά κουμπιά, θα τραβάει μοχλούς και θα παρακολουθεί διεργασίες στην υπηρεσία μίας «αριστοκρατίας της υπέρ – νόησης» . Στον αντίποδα, ιστορικά υπήρχαν και φωνές που υποστήριζαν πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα εξασφαλίσει για τον άνθρωπο μία ευτυχισμένη και γεμάτη νόημα ζωή. Η πραγματικότητα παρόλα αυτά βρίσκεται κάπου ανάμεσα. Στα μέσα του 18ου αιώνα η αγροτική τεχνολογία και οι νέες ευκαιρίες απασχόλησης στη βιομηχανία μετακινούν σταδιακά το εργατικό δυναμικό από τον πρωτογενή τομέα σε αυτόν της μεταποίησης, ενώ σχεδόν δύο αιώνες αργότερα η παγκοσμιοποίηση και η αυτοματοποίηση μετακινούν ξανά την εργασία από το δευτερογενή τομέα στον τομέα των υπηρεσιών. Ιστορικά, στο πέρασμα της εργασίας από τον πρωτογενή στο δευτερογενή τομέα και από εκεί στον τριτογενή υπήρξαν επιπτώσεις και ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα. Σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα οι επιπτώσεις είναι συντριπτικά θετικές με την έννοια ότι ο σύγχρονος άνθρωπος απολαμβάνει μίας μακροβιότερης, ασφαλέστερης, και ποιοτικότερης ζωής. Σε βραχυπρόθεσμη όμως μελέτη των αλλαγών και ανακατατάξεων που συντελέστηκαν κατά την αλλαγή της εργασίας, παρατηρήθηκαν έντονες συγκρούσεις, όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, πολιτικές και κοινωνικές αναταραχές πολλές από τις οποίες οδήγησαν τελικά και στους δύο μεγάλους Παγκόσμιους Πολέμους του 20ου αιώνα. Για το πέρασμα από τις αρνητικές βραχυπρόθεσμες στις θετικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, καταλυτικό ρόλο έπαιξαν οι ρυθμίσεις και προσαρμογές που συντελέστηκαν σε επίπεδο εργασιακό, νομικό, οικονομικό και πολιτικό. Αναμφίβολα βρισκόμαστε στο κατώφλι αλλαγής του κοινωνικού μας συστήματος, μιας αλλαγής στην οποία πρωτοστατεί η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης. Το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι αν οι σύγχρονες ρυθμιστικές αρχές, νομοθετικές από την οπτική της παρούσας εργασίας, θα διαβάσουν σωστά τα σημεία των καιρών και με βάση το ιστορικό προηγούμενο θα προβούν σε παρεμβάσεις που σα σκοπό θα έχουν την συντομότερη δυνατή προσαρμογή στις νέες συνθήκες με απώτερο στόχο την κοινωνική ευημερία και ανάπτυξη. Στην παρούσα εργασία προσεγγίζονται τα θέματα των προκλήσεων για το σύγχρονο νομοθέτη. Διαπιστώνονται και αναλύονται ζητήματα Γενικά που αφορούν στη φύση της τεχνολογίας, στους ηθικούς κανόνες, στο χρόνο προσαρμογής αλλά και Ειδικά ζητήματα περί της Αστικής Ευθύνης, του Δικαίου της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, των Έξυπνων συμβάσεων, και του Δικαίου του Ανταγωνισμού. Τέλος παρατίθενται προτάσεις δράσεων και πρωτοβουλιών μερικές από τις οποίες αφορούν στους σκοπούς της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην εφαρμογή του Νόμου, και στην έννοια της αυτορρύθμισης.