Σχεδίαση και παραμετροποίηση στοιχείων πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιβάλλον ΒΙΜ

Abstract

Το «Κτιριακό πληροφοριακό μοντέλο» ή αλλιώς BIM (Building Information Modeling) έχει αναδειχθεί ως μια καινοτόμος τεχνολογία στον κατασκευαστικό κλάδο, η οποία τείνει να αντικαταστήσει τη συνήθη διαδικασία παραγωγής αρχιτεκτονικών και κατασκευαστικών σχεδίων, προσδίδοντας ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων σε σχέση τόσο με την ολοκληρωμένη διαχείριση του έργου όσο και τη παρακολούθηση του κύκλου ζωής του. Πρόσφατα, παρατηρείται ραγδαία αύξηση των νέων κτιρίων που γίνονται μοντέλα BIM, όμως δεν συμβαίνει το ίδιο και στον χώρο της πολιτισμικής κληρονομιάς. Ο όρος HBIM (Heritage Building Information Modeling) αναφέρεται στην καταγραφή, σχεδίαση και διαχείριση μνημείων και κτιριακών χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος και μέχρι στιγμής συγκεντρώνει περισσότερο ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, παρά πρακτική εφαρμογή. Ιδιαίτερα στη χώρα μας που διακρίνεται από το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα, οι προσπάθειες τεκμηρίωσης των μνημείων με ολοκληρωμένα μοντέλα ΗΒΙΜ είναι ελάχιστες. Ένα ιδανικό μοντέλο HBIM πρέπει να παρουσιάζει μεγάλη ακρίβεια στην αποτύπωση της γεωμετρίας του κτιρίου και να είναι πλούσιο σε πληροφορία. Τα στοιχεία που το απαρτίζουν, επονομαζόμενα «οικογένειες», μπορούν να ενταχθούν σε ψηφιακές βιβλιοθήκες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από παραμετρικό συλλογισμό και είναι σημειολογικά φορτισμένες. Πρόκειται λοιπόν για «έξυπνα» δεδομένα που με βάση λέξεις κλειδιά κατηγοριοποιούνται και συσχετίζονται με βάση αρχιτεκτονικά, κατασκευαστικά και ιστορικά στοιχεία. Επίσης, τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ενσωμάτωση και επεξεργασία χρονικών δεδομένων, την ανάλυση του κόστους επεμβάσεων και την παρακολούθηση των φάσεων αναστύλωσης και συντήρησης του κτιρίου. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται αρχικά ο τρόπος σχεδίασης, παραμετροποίησης, τεκμηρίωσης και ανάδειξης ενός στοιχείου πολιτισμικής κληρονομιάς μέσω της δημιουργίας του μοντέλου HBIM. Επιπλέον, η διαδικασία BIM εφαρμόζεται και σε ένα σύνολο στοιχείων μιας όψης νεοκλασικού κτιρίου με σκοπό την ένταξη τους σε μια βιβλιοθήκη που αφορά την Ελληνική αρχιτεκτονική. Στη συνέχεια διερευνάται η παραμετροποίηση μιας πρότυπης νεοκλασικής όψης, που περιλαμβάνει τα στοιχεία αυτά της βιβλιοθήκης, με βάση τις συνθετικές αρχές που ορίζουν την αρχιτεκτονική της. Στόχος της διπλωματικής είναι η όψη να ανταποκρίνεται στις αλλαγές που θα επιφέρει ο χρήστης ώστε να διατηρείται η νεοκλασική της ταυτότητα. Επιπρόσθετα, αναλύονται οι προεκτάσεις της τεχνολογίας BIM ως προς τις εφαρμογές της στο πεδίο της διαχείρισης και ανάδειξης της πολιτισμικής κληρονομιάς. Γίνεται αναφορά στα μεταδεδομένα και τον τρόπο εμπλουτισμού τους σε μοντέλα HBIM, την ενσωμάτωση σε γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών (GIS), την κοστολογική ανάλυση των κτιρίων και τη δυνατότητα χρήσης προγραμματισμού για συσχετισμό των μοντέλων με βάσεις δεδομένων. Η έρευνα αυτή οδηγεί σε συμπεράσματα τόσο σε σχέση με τα πλεονεκτήματα της μεθοδολογίας HBIM, όπως και στη δυσκολία εφαρμογής όλων των δυνατοτήτων του στην παρούσα κατάσταση του εγχώριου κλάδου διαχείρισης πολιτισμικών πόρων.