Ο θεσμός της χρηματοδότησης της διαιτητικής δίκης από τρίτο (Third Party Funding)

Abstract

Τα τελευταία χρόνια η χρηματοδότηση της διαιτητικής δίκης από τρίτο, άλλως γνωστή ως «Third Party Funding» ή με το ακρωνύμιο «TPF», γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής στο πλαίσιο τόσο της διεθνούς εμπορικής όσο και της επενδυτικής διαιτησίας. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχει συντελέσει το γεγονός ότι η ανάδειξη της διαιτησίας ως του πλέον κατάλληλου θεσμού για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών λόγω της δυναμικότητας, της ταχύτητας, της ευελιξίας και της ελαστικότητας που τη διακρίνει, εγείρει παράλληλα και κάποιες ανησυχίες και προβληματισμούς αναφορικά με το κόστος και τη διάρκεια της διαιτητικής διαδικασίας. Παρά τη μακρόχρονη συζήτηση σχετικά με την έννοια της χρηματοδότησης από τρίτο, εξακολουθεί να είναι δύσκολος ο ακριβής προσδιορισμός της, λόγω της ύπαρξης ευρέος φάσματος μοντέλων χρηματοδότησης, της απουσίας νομικής ρύθμισης και της ύπαρξης διεθνούς πρακτικής με γνώμονα την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Η ευρέως διαδεδομένη και συνάμα αμφιλεγόμενη παρουσία του θεσμού σε διεθνές επίπεδο σημαίνει ότι η συζήτηση έχει μετατοπισθεί από την εξέταση του αν η χρηματοδότηση από τρίτο είναι νόμιμη και σε ποιό βαθμό, στην αξιολόγηση ειδικότερων θεμάτων, όπως ο ενδεχόμενος κίνδυνος να ελέγχεται η διαφορά από τον χρηματοδότη και η αναγκαιότητα ρύθμισης της χρηματοδότησης ώστε να παρέχει ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στη δικαιοσύνη και να αποτρέπει κερδοσκοπικές και αμοραλιστικές συμπεριφορές από τα εμπλεκόμενα στη χρηματοδότηση μέρη. H εμφάνιση μιας νέας αγοράς χρηματοδότησης και η αύξηση του αριθμού των χρηματοδοτών έχει ως αποτέλεσμα η χρηματοδότηση από τρίτο να γίνεται αντικείμενο αυστηρής κριτικής από την κοινή γνώμη καθώς εγείρονται ορισμένα ζητήματα νομιμότητας και ηθικής. Επί της ουσίας, η χρηματοδότηση από τρίτο χαρακτηρίζεται άλλοτε ως έργο αγγέλων, άλλοτε ως έργο του διαβόλου και αντίστοιχα εκθειάζεται ή καταδικάζεται. Στην παρούσα εργασία αναλύεται η δομή και η φύση του θεσμού της χρηματοδότησης από τρίτο στο πλαίσιο της διεθνούς διαιτησίας και εξετάζονται η λειτουργία και οι κυριότερες προκλήσεις καθώς και οι πρόσφατες αλλαγές και καινοτομίες της. Δεδομένης της αυξανόμενης σημασίας της διεθνούς διαιτησίας και του θεαματικού ενδιαφέροντος για την χρηματοδότηση από τρίτο, η μελέτη αυτών των στοιχείων κρίνεται απαραίτητη συνιστώσα για να διαπιστωθεί εάν οι προβληματισμοί για την ακμάζουσα αυτή πρακτική είναι μύθοι ή πραγματικότητα.