Χειραγώγηση λογιστικού αποτελέσματος στον τραπεζικό κλάδο

Abstract

Στην παρούσα μελέτη, εξετάζεται η σχέση μεταξύ των προβλέψεων για ζημιές από δάνεια και της χειραγώγησης των κερδών των τραπεζών. Ακόμη, εξετάζονται η χειραγώγηση κεφαλαίου, καθώς και η επίδραση του μεγέθους των τραπεζών, των δραστηριοτήτων τους, του επιπέδου αφερεγγυότητάς τους, αλλά και του αριθμού των χρηματιστηρίων στα οποία διαπραγματεύονται τις μετοχές τους, στη χειραγώγηση των κερδών. Η κύρια διαφορά με τις προηγούμενες μελέτες που έχουν εκπονηθεί στο συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο, είναι ότι εισάγονται στο μοντέλο proxies μεταβλητές Εταιρικής Διακυβέρνησης και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Ο στόχος είναι να μελετηθεί η επίδραση της Εταιρικής Διακυβέρνησης, αλλά και της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στη χρήση των προβλέψεων για ζημιές από δάνεια και κατ’ επέκταση στη χειραγώγηση των κερδών. Χρησιμοποιείται δείγμα 56 εισηγμένων τραπεζών της Ευρωζώνης, για δεκαπέντε χρόνια και συγκεκριμένα για τη χρονική περίοδο 2004-2015. Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάζουν αρνητική και στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ των προβλέψεων για ζημιές από δάνεια και του δείκτη κερδών, γεγονός που υπαγορεύει ότι, τουλάχιστον για την περίοδο που εξετάζεται, δεν υφίσταται χειραγώγηση των κερδών μέσω των LLPs. Επίσης, εμφανίζεται θετική και στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ των προβλέψεων για ζημιές από δάνεια και της μεταβλητής που σχετίζεται με τον κίνδυνο αφερεγγυότητας των τραπεζών, πράγμα το οποίο δείχνει ότι οι τράπεζες που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα αφερεγγυότητας χειραγωγούν τα κέρδη τους. Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει και για τις τράπεζες που είναι εισηγμένες σε περισσότερα από ένα χρηματιστήρια. Όσον αφορά τα αποτελέσματα των μεταβλητών που αφορούν την Εταιρική Διακυβέρνηση, παρουσιάζεται θετικός και στατιστικά σημαντικός ο συντελεστής της μεταβλητής που σχετίζεται με την ταύτιση των θέσεων του CEO και του Προέδρου του Δ.Σ., γεγονός που υπαγορεύει, ως βέλτιστη πρακτική, το διαχωρισμό των θέσεων αυτών. Τα αποτελέσματα των μεταβλητών της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης δεν παρέχουν σαφή συμπεράσματα για την επίδραση της στη χειραγώγηση του λογιστικού αποτελέσματος των τραπεζών.