Αθήνα - Δημαρχείο Αθηνών: καλλιτέχνες και πρωτότυπα έργα τέχνης

Abstract

Ο τίτλος της Μ.Δ.Ε. είναι «Αθήνα-Δημαρχείο Αθηνών: Καλλιτέχνες και πρωτότυπα έργα τέχνης». Το πρώτο μέρος της μεταπτυχιακής εργασίας καλύπτει μια συνοπτική ιστορική αναδρομή μέχρι και την απόφαση ανακήρυξης της Αθήνας ως πρωτεύουσας του Ελληνισμού, στις 18 Σεπτεμβρίου 1834. Σε αυτό το σημείο, αναλύονται κυρίως, οι ευρωπαϊκές επιρροές μέσω της πολιτικής και της αρχιτεκτονικής, οι οποίες συνετέλεσαν στη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής πόλης, με νεοκλασικούς μνημειακούς και κτιστούς χώρους. Ακόμη, αναφέρονται οι ενέργειες υλοποίησης του σχεδιασμού της νέας πόλης, μέχρι και τον πρώτο θεμέλιο λίθο των ανακτόρων από το βασιλιά Όθωνα.

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η μελέτη περίπτωσης (case study) του Δημαρχείου Αθηνών και η ιστορική αναδρομή από την ανέγερσή του (1874) μέχρι και σήμερα. Το Δημαρχείο συμβολίζει την ίδια την πόλη, καθώς αντανακλά την ιστορία και τον πολιτισμό της. Άλλωστε, ένα Δημαρχείο στεγάζει τις κυρίες διοικητικές αρχές μιας πόλης και είθισται να εκπροσωπεί τα πολιτισμικά της στοιχεία. Η αναδρομή στην ιστορία της Αθήνας ολοκληρώνεται με την ανάδειξη των πολιτισμικών συμβόλων μέσω των πρωτότυπων έργων τέχνης, του Δημαρχείου μέχρι τον 20ο αιώνα. Η αναφορά στον εσωτερικό πολιτιστικό διάκοσμο του πρώτου ορόφου άπτεται σε σπουδαίους καλλιτέχνες με πρωτότυπα διασωθέντα έργα, όπως του Γιώργου Γουναρόπουλου (τοιχογραφία 113 τ.μ.), του Φώτη Κόντογλου (τοιχογραφία σαράντα μορφών), της Λουκίας Γεωργαντή (τριάντα έξι ομοιώματα Δημάρχων), του Τάκη Παρλαβάντζα (έξι βιτρώ) και του Βλάσιου Τσοτσώνη (δύο ψηφιδωτά). Τα πρωτότυπα έργα τοιχογραφιών και ψηφιδωτών εκπροσωπούν την «Ελληνικότητα» της γενιάς του ’30 και αναδεικνύουν την Ελληνική πνευματική δραστηριότητα, η οποία διατηρώντας την αυθεντικότητά της, άλλοτε συμπαρατάσσεται και άλλοτε διαχωρίζεται από τα στοιχεία της τότε σύγχρονης τέχνης. Η συλλογή στοιχείων, απαίτησε πολύ χρόνο λόγω της περιορισμένης βιβλιογραφίας και ηλεκτρονικών πηγών. Η μεγαλύτερη έλλειψη στοιχείων παρατηρήθηκε σε θέματα που άπτονται στο Δημαρχείο Αθηνών και ιδιαίτερα σε αναφορές και περιγραφές των πρωτότυπων έργων του πρώτου ορόφου του Δημαρχείου και κατά περίπτωση στους καλλιτέχνες φιλοτέχνησής του.

Η έλλειψη βιογραφικών στοιχείων του αρχιτέκτονα Παναγιώτη Κάλκου αντιμετωπίστηκε με την εύρεση ενός εγχειρήματος του 1972. Οι συλλεκτικές εκδόσεις του Δημαρχείου, αν και αποτέλεσαν τους κύριους σταθμούς μελέτης, είχαν έλλειψη ως προς την αναφορά και περιγραφή των δύο ψηφιδωτών του καλλιτέχνη Βλάσιου Τσοτσώνη. Η έρευνα αυτών των θεμάτων αντιμετωπίστηκε κατόπιν εξονυχιστικής ανάλυσης και διασταύρωσης πληροφοριών διάφορων βιβλιογραφιών και ηλεκτρονικών πηγών. Σημειώνεται δε πώς για τα ομοιώματα Δημάρχων δίδονταν συνολικά μόνο γενικές πληροφορίες. Η συλλογή περισσότερων πληροφοριών για κάθε ομοίωμα Δημάρχου, πραγματοποιήθηκε μέσω αναζήτησης σε διαδικτυακές μηχανές και βιβλιογραφίες, προκειμένου να παρουσιαστεί σαφής εικόνα του βίου και του έργου τους. Η έλλειψη φωτογραφικού υλικού, κυρίως των πρώτων ετών ανέγερσης του Δημαρχείου Αθηνών, ξεπεράστηκε από το αρχείο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Στο παρόν πόνημα παρουσιάζεται πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό, το οποίο αναλύεται εκτενώς με βάση τους ερευνητικούς στόχους της Μ.Δ.Ε. Το πόνημα αυτό προτείνει την ημερομηνία ανακήρυξης της Αθήνας ως πρωτεύουσα του Ελληνισμού, 18 Σεπτεμβρίου, ως επίσημη εορτή της πόλης των Αθηνών, όπως είθισται με τις ιστορικές παραδόσεις και την Ελληνική πολιτισμική ιδιοπροσωπία. Τέλος, με σεβασμό στην ιστορία της πόλης των Αθηνών και στους πολιτιστικούς θησαυρούς του Δημαρχείου Αθηνών, προτείνεται η αξιοποίηση και ανάδειξη αυτών μέσω της ψηφιακής τεχνολογίας. Η ψηφιοποίηση αυτών των πρωτότυπων έργων της Ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς δύναται να αποτελέσει πηγή γνώσης και μελέτης σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Η Μ.Δ.Ε. συνοδεύεται από δύο ολιγόλεπτες προβολές με τίτλο: α) Αθήνα. https://www.youtube.com/watch?v=znITmpo0eeo β) Δημαρχείο Αθηνών: Καλλιτέχνες και πρωτότυπα έργα τέχνης. https://www.youtube.com/watch?v=vqK1f7QWNAo

Χρήση προγραμμάτων: Power Point, Visio, Audacity, Movie Maker, You Tube.