Η στρατηγική διαχείρισης των καθυστερήσεων

Abstract

Ο ερευνητικός σκοπός της παρούσας εργασίας σχετίζεται με ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια, αυτό της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η αποτελεσματική διαχείριση του υψηλού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί, τη σημαντικότερη πρόκληση που καλείται να αντιμετωπίσει το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Το υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων: α)μειώνει τους διαθέσιμους πόρους των τραπεζών για νέες χρηματοδοτήσεις, β)αυξάνει το περιθώριο επιτοκίου χορηγήσεων, εκμηδενίζει τη δυνατότητα καταβολής μερίσματος στους μετόχους και την αξία των μετοχών τους, λόγω της ανάγκης σχηματισμού προβλέψεων για κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και γ)θέτει σε κίνδυνο ακόμα και τα κεφάλαια των καταθετών. Για την αντιμετώπιση ενός τόσο σημαντικού προβλήματος εφαρμόζεται εθνική στρατηγική και πιο αναλυτικά: α) η ΤτΕ ενίσχυσε το εποπτικό πλαίσιο με την ΠΕΕ 42/2014 και τον Κώδικα Δεοντολογίας και σε συνεργασία με την Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ συμφώνησε με τις τράπεζες εφαρμογή επιχειρησιακών στόχων τριετίας 2017-2019 β) η Πολιτεία ελάττωσε ορισμένα εμπόδια του θεσμικού πλαισίου προχωρώντας σε σειρά νομοθετημάτων με τα οποία: (i) τροποποίησε τον ΚΠολΔ, για επιτάχυνση των διαδικασιών στα πρωτοβάθμια δικαστήρια και στην αναγκαστική εκτέλεση, για τη σειρά κατάταξης των πιστωτών στη διανομή του πλειστηριάσματος και για τη διενέργεια ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, (ii) θέσπισε τον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων (Ν. 4469/2017) και κατάργησε το άνοιγμα διαδικασίας εξυγίανσης λόγω της κατάχρησής της από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, (iii) ρύθμισε την ευθύνη εκπροσώπων του Δημοσίου και των ΠΙ από αναδιαρθρώσεις ή διαγραφές οφειλών (άρθ. 65 Ν. 4472/2017), (iv) διευθέτησε ζητήματα σχετικά με τη φορολογική μεταχείριση των διαγραφών δανείων, (v) σύστησε Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, (vi) δημιούργησε δευτερογενή αγορά διαχείρισης και απόκτησης δανείων (Ν. 4354/2015), (vii) τροποποίησε το Ν. 3869/2010 για αποτροπή της κατάχρησής του από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές (άρθ. 56 επ. Ν. 4549/2018). Οι παραπάνω σχεδιασμοί από μόνοι τους δεν εγγυώνται την επιτυχή ολοκλήρωση της προσπάθειας αυτής χωρίς την από κοινού προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων. Ιδίως οι τράπεζες πρέπει από την πλευρά τους να επιδιώξουν με αποφασιστικότητα την επίτευξη των επιχειρησιακών τους στόχων για την οποία απαιτούνται οργάνωση, μέθοδος, γνώση και εμπειρία σε χρηματοοικονομικά και νομικά θέματα, ώστε να επιτευχθεί όχι μόνο η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, αλλά αυτή να μη γίνει ως επί το πλείστον με τη χρήση των τεράστιων ποσών των σχηματιζόμενων προβλέψεων δηλαδή με τη θυσία του εισοδήματος των μετόχων των τραπεζών καθώς και να παραμείνουν ως πελάτες οι συνεργάσιμοι οφειλέτες σε καθυστέρηση που είναι ή που μπορούν να γίνουν βιώσιμοι. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρεί να συνεισφέρει η παρούσα εργασία.