Ανάλυση του κλάδου τουρισμού γκολφ : υφιστάμενη κατάσταση και προοπτικές

Abstract

Ο κλάδος του τουρισμού είναι πλέον ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους παγκοσμίως. Αποτελεί ζωτικό παράγοντα και βασικό πυλώνα ανάπτυξης για την οικονομία πολλών χωρών. Συχνά εμφανίζεται ευάλωτος σε οικονομικές και πολιτικές αναταραχές αλλά και σε φυσικές καταστροφές, ωστόσο, γνωρίζει συνεχή ανάπτυξη και διαφοροποίηση, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ταχύτερα από το παγκόσμιο εμπόριο τα τελευταία πέντε χρόνια. Το 2016 αποτέλεσε την έβδομη συνεχή χρονιά σταθερής ανάπτυξης έπειτα από την παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2009, με τις διεθνείς αφίξεις τουριστών να φτάνουν τα 1,235 εκατομμύρια παγκοσμίως. O τουρισμός στη Ελλάδα αποτελεί αναμφισβήτητα έναν από τους βασικότερους κλάδους της οικονομίας της χώρας. Συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ, κάθε χρόνο και με υψηλότερα ποσοστά, όπως επίσης υψηλό είναι και το επίπεδο απασχόλησης των ατόμων στον κλάδο αυτό σε σχέση με το συνολικό επίπεδο απασχόλησης στην χώρα. Συνεισφέρει επίσης άμεσα ή έμμεσα στην ανάπτυξη άλλων κλάδων της οικονομίας όπως είναι η ναυτιλία, οι αερομεταφορές και το εμπόριο. Η Ελλάδα κατάφερε να εδραιωθεί στην παγκόσμια αγορά τουρισμού, προσελκύοντας ταξιδιώτες από κάθε γωνιά της γης. Κύρια δύναμη του χαρτοφυλακίου προϊόντων του ελληνικού τουρισμού, αποτελεί το προϊόν «Ήλιος και Θάλασσα», δυο λέξεις συνώνυμες με το Ελληνικό στοιχείο που καθιέρωσαν την χώρα μας ως έναν από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για καλοκαιρινές διακοπές Ο τουρισμός εμφανίζεται με τις εξής τρείς μορφές: μαζικός τουρισμός, που περιλαμβάνει την πλειοψηφία των τουριστών που αναζητούν στο ταξίδι ξεκούραση και διασκέδαση, τουρισμός ειδικών ενδιαφερόντων, που σχετίζεται με ένα πλήθος επιμέρους μορφών τουρισμού που επιλέγουν τα άτομα ανάλογα με τα ειδικά ενδιαφέροντα και κίνητρα που έχουν και τέλος με τη μορφή του εναλλακτικού τουρισμού, που επίσης περιλαμβάνει ένα πλήθος επιμέρους μορφών τουρισμού, μία εκ των οποίων είναι και ο αθλητικός τουρισμός. Ο αθλητικός τουρισμός συνδυάζει τον αθλητισμό με την επιθυμία για διακοπές. Ο αθλητισμός έχει τεράστιο παγκόσμιο αντίκτυπο. Πάνω από 80 παγκόσμια πρωταθλήματα και παιχνίδια πολλαπλών σπορ πραγματοποιήθηκαν το 2015, με τη συμμετοχή εκατομμύρια θεατών και δισεκατομμύρια ώρες κάλυψης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Κατά συνέπεια, ο αθλητικός τουρισμός εξελίσσεται με γρήγορους ρυθμούς και αποτελεί πλέον κύρια θέση στην στρατηγική πολλών χωρών. Ο τουρισμός γκολφ κατατάσσεται στον αθλητικό τουρισμό. Το γκολφ θεωρείται παιχνίδι της αριστοκρατίας περισσότερο κι από το τένις, επειδή αφενός απαιτεί πολύ χρόνο και αφετέρου τόσο ο εξοπλισμός για το παιχνίδι όσο και η διαμόρφωση των χώρων που αυτό διεξάγεται είναι αρκετά δαπανηρά. Επιπλέον, αποτελεί παγκόσμιο άθλημα, με το παιχνίδι να παίζεται σε περισσότερες από 200 χώρες. Ο τουρισμός του γκολφ έχει αυξηθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια και τα σημάδια είναι θετικά ότι αυτή η ανάπτυξη θα αντέξει όσο περισσότεροι προορισμοί εισέρχονται στην αγορά με νέα προϊόντα γκολφ. Σήμερα, η παγκόσμια αγορά του τουρισμού γκολφ αξίζει πάνω από 17 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την Διεθνής Ένωση Τουριστικών Επιχειρηματιών Γκολφ (IAGTO). Με περίπου 56 εκατομμύρια παίκτες, 32.000 γήπεδα ανά τον κόσμο και περισσότερα από 6.300 γήπεδα στην Ευρώπη, ο τουρισμός γκολφ εκτιμάται ότι συνεισφέρει άμεσα ετησίως στην ευρωπαϊκή οικονομία περί τα 14,5 δισ. ευρώ. Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιτυχία του τουρισμού γκολφ έχει αυξηθεί αισθητά. Πολλοί ταξιδιωτικοί πράκτορες γκολφ σε όλο τον κόσμο προσαρμόζουν τις προσφορές τους στις ειδικές ανάγκες των παικτών του γκολφ. Είτε ως κύριο κίνητρο για διακοπές είτε απλώς ως δευτερεύουσα δραστηριότητα, το γκολφ προσελκύει εκατομμύρια τουρίστες παγκοσμίως. Για τρίτη συνεχή χρονιά, η Πορτογαλία κέρδισε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία "Καλύτερος προορισμός γκολφ στον κόσμο" στα Παγκόσμια Βραβεία Γκολφ (Wold Golf Awards 2016). Η Πορτογαλία κέρδισε επίσης τον τίτλο του "Καλύτερου Ευρωπαϊκού Προορισμού Γκολφ", κερδίζοντας παραδοσιακούς προορισμούς που ανταγωνίζονται στην ίδια κατηγορία όπως η Αγγλία, η Σκωτία, η Ιρλανδία, η Βόρεια Ιρλανδία, η Ουαλία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Τουρκία και η Ιταλία. Ωστόσο, η χώρα η οποία κερδίζει συνεχώς έδαφος στην προσέλκυση τουριστών γκολφέρ ιδιαίτερα στην περίοδο Οκτωβρίου – Απριλίου είναι η Ισπανία. Αποτελεί την πιο αξιοπρόσεκτη περίπτωση γκολφικού τουρισμού στην Ηπειρωτική Ευρώπη. Εξελίσσεται η χώρα σε Σκωτία του Νότου χωρίς να έχει την παράδοση και την ιστορία του γκολφ της τελευταίας. Η ιστορία του γκολφ στην Ελλάδα αρχίζει το 1960 με το πρώτο γήπεδο γκολφ 18 οπών να λειτουργεί στην Γλυφάδα. Πλέον λειτουργούν εφτά γήπεδα γκολφ διεθνών προδιαγραφών (18 οπών), που βρίσκονται στην Αθήνα (Γλυφάδα), την Κέρκυρα, τη Ρόδο, τη Χαλκιδική, τη Χερσόνησο Κρήτης και την Μεσσηνία, καθώς και ένα γήπεδο 9 οπών στην Ελούντα Κρήτης, στα οποία εξασκούνται συστηματικά περισσότεροι από 1.300 παίκτες. Βλέποντας τις προοπτικές του τουρισμού γκολφ, πολλές είναι οι επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ο τουρισμός γκολφ, όπως όλες οι μορφές τουρισμού, βασίζει την λειτουργία του σε ένα σύμπλεγμα οικονομικών κλάδων και δραστηριοτήτων. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, εκτός από τον ξενοδοχειακό κλάδο, τους κλάδους διεθνών και τοπικών μεταφορών, γενικών και ειδικών υπηρεσιών και αναψυχής, σημαντικοί είναι οι κλάδοι της αγροτο-βιομηχανίας, λόγω της υποδομής των γηπέδων και της συντήρησής τους (γκαζόν, λιπάσματα, αγρο-χημικά, συστήματα άρδευσης και στράγγισης εδαφών), ο κατασκευαστικός κλάδος, αλλά και των οχημάτων, του εξοπλισμού του αθλήματος και των μελετών. Σημαντική είναι η συνεισφορά της Aegean Airlines στην ανάπτυξη του γκολφ και την προσέλκυση τουρισμού γκολφ στην χώρα μας. Τα τελευταία δέκα χρόνια αποτελεί τον «επίσημο αερομεταφορέα» της PGAs of Greece, στηρίζοντας ετησίως το Aegean Mini Tour και μεταφέροντας τους επαγγελματίες παίκτες της χώρας μας, δωρεάν, προκειμένου να συμμετάσχουν σε αγώνες και προπονήσεις. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, σε συνεργασία με τη PGAs of Europe έχει δημιουργήσει ένα διεθνές τουρνουά γκολφ, με σκοπό να στηρίξει δυναμικά την ανάπτυξη του γκολφ στην χώρα μας. Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες συνεργασίες στον Ευρωπαϊκό χώρο του γκολφ, καθώς και οι δύο φορείς έχουν ως στόχο την ανάπτυξη του γκολφ στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, αντίστοιχα, με οφέλη για την τουριστική αγορά και τον αθλητισμό. Η Ελλάδα διαθέτει πολλά χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να αποτελέσουν πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος έναντι των ανταγωνιστικών χωρών στην ανάπτυξη του τουρισμού γκολφ. Αρχικά, βρίσκεται σε κεντρική τοποθεσία, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, γεγονός που επιτρέπει την εύκολη και άμεση πρόσβαση από τα περισσότερα μέρη του κόσμου. To κλίμα είναι ιδανικό για τους λάτρεις του γκολφ με θερμοκρασία κατά μέσο όρο στους 16Co κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Τα φυσικά και πολιτιστικά αξιοθέατα, το μοντέλο «ήλιος- θάλασσα», ο τρόπος ζωής και το φιλόξενο κλίμα, η μεσογειακή- ελληνική κουζίνα καθώς και η γεωγραφική ποικιλομορφία, έχουν ξεχωρίσει ήδη τη χώρα ως έναν από τους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως. Σημαντικό είναι επίσης ότι η Ελλάδα κατέχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας στην Ευρώπη, παράγοντας που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την επιλογή προορισμού όχι μόνο από τους παίκτες του γκολφ αλλά γενικότερα από το σύνολο των τουριστών. Τέλος, το Costa Navarino αποτελεί ένα δυνατό στοιχείο για την προσέλκυση τουρισμού γκολφ στη χώρα, καθώς έχει βραβευτεί με τον περίφημο τίτλο του 2017 Ευρωπαϊκό Golf Resort της χρονιάς στην τελετή απονομής των βραβείων IAGTO. Και τα δύο γήπεδα γκολφ έχουν χαρακτηριστεί ως Best Newcomers το 2014 και ως Best Service το 2015 από το θεσμό «World of Leading Golf». Παρά τα όσο θετικά χαρακτηριστικά διαθέτει η Ελλάδα για να ανταγωνιστεί τις υπόλοιπες χώρες στο κλάδο αυτό, το πρόβλημα της έλλειψης σε ειδικές τουριστικές υποδομές και εγκαταστάσεις ειδικών μορφών τουρισμού σε συνδυασμό με έλλειψη στρατηγικού σχεδίου, την αυξημένη φορολογία και την γραφειοκρατία για την ανάπτυξη και εφαρμογή νέων επενδυτικών προγραμμάτων, καθιστούν αδύνατη την ανάπτυξη τουρισμού γκολφ στη χώρα. Βασικό κριτήριο επιλογής προορισμού από τους ταξιδιώτες του γκολφ, είναι η προσφερόμενη ποικιλία σε γήπεδα και μαθήματα. Η Ελλάδα με μόνο επτά γήπεδα γκολφ βρίσκεται σε μειονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων ανταγωνιστικών χωρών.