Διεθνείς ροές κεφαλαίου και χρηματοοικονομικές κρίσεις

Abstract

Από την ασιατική κρίση του 1997 που μεταδόθηκε σ’ όλο το μήκος του πλανήτη ως το 2001 μπορεί να αντληθούν χρήσιμα συμπεράσματα τόσο για τις πολιτικές ανάπτυξης των χωρών όσο και για την παγκόσμια νομισματική ρύθμιση. Έτσι για ανοιχτές οικονομίες με μικρή ανάπτυξη του χρηματοδοτικού τους συστήματος, το μίγμα που προτείνουν σπουδαίοι θεωρητικοί οικονομολόγοι, αυτόνομης νομισματικής πολιτικής και ελέγχου της κίνησης κεφαλαίων μέσα σε καθεστώς σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών, στο πλαίσιο της θεωρίας της ασύμβατης τριλογίας, φαίνεται να δίνει την οικονομικότερη απάντηση στο πρόβλημα της ανάπτυξης με τις μικρότερες θυσίες. Το γεγονός ότι οικονομίες με έντονους ρυθμούς ανάπτυξης όπως αυτές του λεγόμενου «Ασιατικού Θαύματος», αποδείχθηκαν τελικά ευπαθείς στις κερδοσκοπικές επιθέσεις, με ελάχιστη βιωσιμότητα των θεμελιωδών τους μεγεθών, ενώ μετέδωσαν την κρίση τόσο μακριά όσο η Ρωσία και η Βραζιλία, αναζωπύρωσε τα αιτήματα να μπει στην ατζέντα των διεθνών συζητήσεων, όπως στο ΔΝΤ, στο G7 ή στην Παγκόσμια Τράπεζα, το θέμα της αναδόμησης μιας Νέας Αρχιτεκτονικής του Διεθνούς Νομισματικού και Χρηματοδοτικού Συστήματος. Η νέα αυτή Αρχιτεκτονική πρέπει να περιλαμβάνει τόσο μέτρα πρόληψης όσο και ex-post μέτρα αντιμετώπισης των νομισματικών κρίσεων, οι οποίες όπως αποδείχθηκε μετατρέπονται γρήγορα σε ευρύτερες οικονομικές με σοβαρές παραγωγικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση, παρά το γεγονός των παγκοσμιοποιημένων, σε μεγάλο βαθμό, εμπορικών συναλλαγών αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων, το περιβάλλον λειτουργίας των αγορών είναι μη-πλήρους πληροφόρησης, ατελώς ή μονοπωλιακώς ανταγωνιστικό κι επομένως δεν υπάρχει η κατά Pareto αποτελεσματικότητα (Cartapanis, 2001). Άρα η παρεμβατική πολιτική των κυβερνήσεων με κύριο ρόλο τους το ρυθμιστικό των μη-ανταγωνιστικών αγορών παραμένει αναγκαία και πρέπει να συμπεριληφθεί στη Νέα Αρχιτεκτονική του Διεθνούς Νομισματικού και Χρηματοδοτικού Συστήματος.