Ανάπτυξη ψηφιακού περιβάλλοντος για υποστήριξη κοινωνικών και ψυχολογικών δεικτών : ενίσχυση κοινωνικών δεικτών μέσω της μεθόδου Problem–Based Learning σε ένα τεχνολογικά υποστηριζόμενο περιβάλλον μάθησης

Abstract

Ένα από τα θέματα που απασχολεί την κοινότητα των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων από την πλευρά των μαθητών ήδη κατά τα πρώτα σχολικά χρόνια. Είναι πλέον γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή δημιουργείται ολοένα και περισσότερο η ανάγκη οι μαθητές από μικρή ηλικία να αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες προκειμένου να μπορούν ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του μέλλοντος σε όλα τα επίπεδα. Συγκεκριμένα θεωρείται απαραίτητο στοιχείο το κάθε άτομο να μπορεί να συνεργαστεί, να επικοινωνήσει και να αλληλεπιδράσει με άτομα του περιβάλλοντος του με υγιές τρόπο. Για το λόγο αυτό από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού γίνονται προσπάθειες οι μαθητές να εργάζονται ανά ομάδες, καθώς όπως έχεις αποδειχθεί η εργασία σε ομάδες ωφελεί τους μαθητές τόσο σε γνωστικό επίπεδο όσο και σε κοινωνικό. Ωστόσο παρόλο που φαινομενικά πρόκειται για μια απλή διαδικασία, που οι μαθητές εμπλέκονται ενεργά στη μάθηση σε ομάδες, δεν είναι πάντοτε επιτυχής και δεν επιτυγχάνονται οι απαιτούμενοι στόχοι, όπως είναι η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων που εξετάζουμε στην παρούσα εκπαιδευτική. Κάτι τέτοιο οφείλεται στη λανθασμένη αντίληψη κυρίως των εκπαιδευτικών, που θεωρούν ότι δημιουργώντας απλά ομάδες που αποτελούνται από τρία ή περισσότερα άτομα, οι μαθητές «μαθαίνουν» να συνεργάζονται, να επικοινωνούν και να αλληλεπιδρούν με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Ουσιαστικά όμως λόγω ηλικίας δεν γνωρίζουν σε βάθος τι σημαίνει «συνεργάζομαι», «επικοινωνώ» και «αλληλεπιδρώ» με εποικοδομητικό και παραγωγικό τρόπο. Μια τέτοια όμως διαδικασία απαιτεί συνεχή παρατήρηση και παρέμβαση όπου κρίνεται απαραίτητο από τον εκάστοτε εκπαιδευτικό. Με βάση έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε διαφορετικά εκπαιδευτικά πλαίσια και βαθμίδες διερευνάται ποια είναι η κατάλληλη συνεργατική στρατηγική σε συνδυασμό με μια εκπαιδευτική μέθοδο, που θα προάγει την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων σε επίπεδο εκπαιδευομένων. Μάλιστα δεδομένου ότι ζούμε σε μια τεχνολογικά προηγμένη εποχή μελετώνται ενδελεχώς συνεργατικά [5] περιβάλλοντα μάθησης που μπορούν να υποστηρίξουν ανάλογες εκπαιδευτικές παρεμβάσεις. Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί στη δημιουργία ενός συνεργατικού περιβάλλοντος μάθησης (Moodle), το οποίο υποστηρίζει τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού σεναρίου, ενορχηστρωμένο με τη συνεργατική στρατηγική «ομαδική έρευνα» και βασισμένο στην εκπαιδευτική μέθοδο της Μάθησης Βασισμένης στο Πρόβλημα (Problem-based Learning). Η καινοτομία της παρούσας Διπλωματικής εργασίας έγκειται στο γεγονός ότι παρουσιάζει την εκπαιδευτική παρέμβαση με θέμα τα Δικαιώματα του Παιδιού, βασισμένη στη μέθοδο Problem-based Learning, εφαρμόζοντας τη συνεργατική στρατηγική «ομαδική έρευνα» (group investigation) και σχεδιασμένη στο σύστημα διαχείρισης μάθησης Moodle με στόχο την ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων του 21αι.. Στο εκπαιδευτικό σενάριο συμμετέχουν μαθητές της Στ΄ και Ε΄ Δημοτικού, ηλικίας 11-12 ετών. Οι μαθητές είναι οργανωμένοι σε ομάδες των πέντε ατόμων και συνεργάζονται τόσο στο πλαίσιο του σχολείου όσο και από απόσταση. Συγκεκριμένα, η εκπαιδευτική παρέμβαση περιλαμβάνει δώδεκα συναντήσεις, εκ των οποίων οι οκτώ πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του σχολείου και οι τέσσερις από απόσταση. Τα αποτελέσματα τη παρούσας έρευνας αναλύονται και ποσοτικά και ποιοτικά με στόχο να διαπιστωθεί αν η συγκεκριμένη εκπαιδευτική παρέμβαση συμβάλλει στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και συγκεκριμένα δεξιοτήτων συνεργασίας, επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Δίνονται στους συμμετέχοντες μαθητές ρουμπρίκες αυτοαξιόλογησης και αξιολόγησης των μελών της ομάδας πριν και μετά την εκπαιδευτική παρέμβαση, αναφορικά με τους τρεις κοινωνικούς δείκτες που μελετάμε. Παράλληλα μελετώνται και οι διάλογοι μεταξύ των μαθητών στις συναντήσεις από απόσταση, προκειμένου να μελετηθεί αν υπάρχει ουσιαστική και αποδοτική συνεργασία, επικοινωνία και αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών των ομάδων.