Εταιρίες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον (best workplaces) : ο θεσμός και η σημασία του για τις εταιρίες

Abstract

Ο ανθρώπινος παράγοντας στο χώρο των επιχειρήσεων δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια, αλλά ο ρόλος του και η σημασία του έχει αλλάξει πάρα πολύ κατά τη διάρκεια όλων αυτών των ετών. Η διοίκηση ανθρωπίνων πόρων, δημιουργήθηκε από την έντονη ανάγκη να οργανωθεί η δράση των εργαζομένων στο χώρο των επιχειρήσεων. Οι υψηλές απαιτήσεις που δημιουργεί η ανάπτυξη των επιχειρήσεων και ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ τους, έχει ως αποτέλεσμα, την οργάνωση της διοίκησης ανθρωπίνων πόρων σε επιστήμη. Αρχίζει να γίνεται αντιληπτό, ότι η διοίκηση ανθρωπίνων πόρων, δεν αποτελεί μια εύκολη υπόθεση, ειδικά τη στιγμή που αρχίζει να αναγνωρίζεται η αξία του προσωπικού ένα από τα σημαντικότερα ανταγωνιστικότερα πλεονεκτήματα μιας επιχείρησης. Έμπρακτη απόδειξη της αξίας που έχει ο ανθρώπινος παράγοντας για τις επιχειρήσεις, αποτελεί η γέννηση του θεσμού «Εταιρίες με το Καλύτερο Εργασιακό Περιβάλλον» (“Best Workplaces”), σκοπός του οποίου είναι η βράβευση των εταιριών εκείνων όπου εξασφαλίζουν για τους υπαλλήλους τους το ιδανικό περιβάλλον για να εργάζονται. Στόχος της εργασίας αυτής είναι να γίνει φανερή η σημασία του θεσμού για τις επιχειρήσεις και για την ποιότητα ζωής των εργαζομένων τους. Η παρούσα διπλωματική εργασία ξεκινάει με αναφορά στην Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων, καθώς ο ρόλος της είναι πολύ σημαντικός για την επιτυχία μιας εταιρίας. Το προσωπικό μιας επιχείρησης έχει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την επιτυχία ή αποτυχία της. Γνωρίζοντας το γεγονός αυτό, η διοίκηση ανθρωπίνων πόρων έχει επιφορτιστεί με το δύσκολο ρόλο της επιλογής των κατάλληλων ανθρώπων στις σωστές θέσεις, την αξιολόγηση της επίδοσής τους, έτσι ώστε να επιβραβεύονται όσοι κάνουν τους στόχους της επιχείρησης δικούς τους στόχους και τους πετυχαίνουν και να αλλάζουν αντικείμενο ή να απομακρύνονται όσοι δεν προσφέρουν όσα μπορούν ή βλάπτουν την επιχείρηση. Επίσης, η διοίκηση ανθρωπίνων πόρων έχει υπό την ευθύνης της, την εκπαίδευση και μετεκπαίδευση του προσωπικού μιας επιχείρησης. Η εκπαίδευση έχει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς εξασφαλίζει ότι οι υπάλληλοι της εκάστοτε επιχείρησης, έχουν αποκτήσει τις γνώσεις εκείνες που απαιτούνται για την επιτυχία της και έχουν ενημερωθεί για όλες τις εξελίξεις της σύγχρονης ανταγωνιστικής εποχής, έτσι ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της. Στην εξέλιξη της διοίκησης ανθρωπίνων πόρων, έχει συμβάλει η εξέλιξη της τεχνολογίας, η οποία έχει κάνει σαφώς ευκολότερο και συγχρόνως αποτελεσματικότερο το έργο της και πολύ πιο ποιοτική την εργασιακή και προσωπική ζωή των εργαζομένων. Η ανάπτυξη των επιχειρήσεων δημιούργησε την ανάγκη για ορθή Εταιρική Διακυβέρνηση, η οποία αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες για την επιτυχή λειτουργία κάθε επιχείρησης. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην Εταιρική Διακυβέρνηση, η οποία καθορίζει τη δομή μιας επιχείρησης, τις σχέσεις της με τα ενδιαφερόμενο μέρη και τον τρόπο λειτουργίας της, θα μπορούσε δηλαδή να χαρακτηριστεί ως εγχειρίδιο λειτουργίας μιας επιχείρησης. Το έργο της Εταιρικής Διακυβέρνησης είναι καθοριστικό, καθώς ένας από τους σημαντικότερους στόχους της, είναι η εξισορρόπηση της σύγκρουσης συμφερόντων των μετόχων και των διοικούντων της επιχείρησης. Τα διεθνώς γνωστά σκάνδαλα μεγάλων πολυεθνικών οργανισμών, αποδεικνύουν την αναγκαιότητα και τη σημασία της σωστής Εταιρικής Διακυβέρνησης. Σημαντικό κομμάτι της, αποτελεί η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, ως έμπρακτη απόδειξη των εταιριών ότι δεν ενδιαφέρονται μόνο για το κέρδος και την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μετόχων, αλλά επιπλέον αυτών, έχουν κοινωνικές ευαισθησίες, οι οποίες εκφράζονται με την υιοθέτηση σχετικών πρακτικών. Ο κλονισμός της εμπιστοσύνης της κοινωνίας έναντι των εταιριών, εξαιτίας των πολυάριθμων εταιρικών σκανδάλων, δημιούργησαν την επιτακτική ανάγκη για αλλαγή στην εικόνα των επιχειρήσεων, μέσω της Εταιρικής Κοινωνικής τους Ευθύνης. Όλες οι εξελίξεις στο χώρο της Διοίκησης του Ανθρώπινου Δυναμικού, αποδεικνύουν τη σημασία που έχουν αποκτήσει οι εργαζόμενοι σε μια εταιρία. Με μία σύντομη ανασκόπηση της εργασιακής ζωής από το παρελθόν, μέχρι την εποχή μας, διαφαίνονται όλες οι φάσεις από τις οποίες πέρασε ο εργαζόμενος στο σκληρό χώρο των επιχειρήσεων. Καθώς άλλαξε ο ρόλος του όμως, οι απαιτήσεις από αυτόν έγιναν πηγή άγχους και στρες και συχνά φέρνουν μεγάλη ανισορροπία στη ζωή του. Παρ’όλαυτα η ικανοποίηση από την εργασία, η ψυχική ισορροπία καθώς και η σωματική υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, αποτελούν δικαίωμα και συγχρόνως παίζουν σημαντικό ρόλο στην απόδοση των επιχειρήσεων. Ο θεσμός της ανάδειξης των Εταιριών με το Καλύτερο Εργασιακό Περιβάλλον έχει στηριχθεί στην παραπάνω αλήθεια. Στο τέταρτο κεφάλαιο, γίνεται αναλυτική αναφορά στο θεσμό “Great Place to Work” , ξεκινώντας με την περιγραφή της διαδικασίας για την ανάδειξη των εταιριών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, και συνεχίζοντας με τα στοιχεία και τα χαρακτηριστικά των εταιριών που βραβεύονται. Ξεκίνησε από την ιδέα ενός βιβλίου με θέμα τις εταιρίες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον και σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς επιχειρηματικούς θεσμούς, αναδεικνύοντας κάθε χρόνο, μέσα από μια άκρως εμπιστευτική διαδικασία, εκατοντάδες εταιρίες στον κόσμο, οι οποίες διαθέτουν ένα αξιοθαύμαστο εργασιακό περιβάλλον. Η ύπαρξη του θεσμού είναι πολύ σημαντική, καθώς έχει ορίσει τα πέντε στοιχεία που χρειάζεται ένα εργασιακό περιβάλλον για να αποκτήσει τον σχετικό τίτλο και τα οποία είναι αξιοπιστία, σεβασμός, δικαιοσύνη, υπερηφάνεια και συντροφικότητα, οδηγώντας τις εταιρίες που θέλουν να τον αποκτήσουν, να τις εντάξουν στην κουλτούρα τους. Επίσης, οι πρακτικές που ακολουθούνται, δημοσιοποιούνται και με αυτόν τον τρόπο έχουν αποτελέσει οδηγό για τις επιχειρήσεις που θέτουν υψηλούς στόχους και επιθυμούν να αναβαθμίσουν το εργασιακό τους περιβάλλον. Μέσω του θεσμού, γίνονται γνωστά τα συστατικά της επιτυχίας μιας εταιρίας με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον. Συνεπώς, κάθε εταιρία που θέλει να βραβευτεί, γνωρίζει ότι θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει τίποτα λιγότερο από επαρκή προγράμματα εκπαίδευσης, σεβασμό στις ατομικές διαφορές, ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής, έμφαση στην αξία των ανθρώπων, καλή επικοινωνία κ.τ.λ. Φυσικά, οι εταιρίες έχουν σημαντικά κίνητρα, τα οποία τις οδηγούν στο να χρησιμοποιούν τους πόρους τους για να εξασφαλίσουν το ιδανικό εργασιακό περιβάλλον στους εργαζομένους τους. Για την καλύτερη κατανόηση του τι ακριβώς σημαίνει στην πράξη εταιρία με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον, στο πέμπτο κεφάλαιο, δίνονται τέσσερα παραδείγματα εταιριών. Οι εταιρίες Google, Marriott International, Price Waterhouse Coopers και Cisco, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα εταιριών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον και μέσω της αναφοράς τους σε αυτές, δίνεται μια ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με τις πρακτικές που υιοθετούνται. Στο τελευταίο κεφάλαιο, παρουσιάζεται το παράδειγμα μιας εταιρίας που δραστηριοποιείται στον Ελληνικό επιχειρηματικό χώρο, η ασφαλιστική Generali Hellas. Η συγκεκριμένη εταιρία δεν έχει βραβευτεί μέχρι σήμερα για το εργασιακό της περιβάλλον, αλλά οι παροχές της είναι αξιόλογες και πολλές από αυτές συναντούνται στις ήδη βραβευμένες εταιρίες. Στόχος της αναφοράς αυτής, είναι να γίνει κατανοητό στον αναγνώστη, ότι το σύνολο των παροχών που απολαμβάνουν οι εργαζόμενοι σε εταιρίες στο εξωτερικό, δεν αποτελούν ουτοπία για τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Υπάρχουν εταιρίες που μπορούν να παρέχουν ένα εξίσου άψογο εργασιακό περιβάλλον. Επίσης, είναι σημαντικό οι παροχές αυτές να μην θεωρούνται δεδομένες, αλλά να εκτιμούνται διότι οι εταιρίες τοποθετούν μεγάλο μέρος των πόρων τους, για να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον, με αντάλλαγμα ένα ικανοποιημένο εργατικό δυναμικό, το οποίο θα μπορεί να τους προσφέρει το μέγιστο των ικανοτήτων τους.