Η ανεξαρτησία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.)

Abstract

Μελετώντας τη σύγχρονη θεωρία περί ανεξάρτητων αρχών διαπιστώνεται η οµοφωνία αναφορικά µε τους τέσσερις άξονες επί των οποίων οικοδοµείται µια ανεξάρτητη αρχή. Αυτοί είναι η ανεξαρτησία (independence), η λογοδοσία (accountability), η διαφάνεια (transparency) και η ηθική ακεραιότητα (integrity). Η λογοδοσία και η ανεξαρτησία είναι φαινοµενικά αντικρουόµενες αρχές, µε την έννοια ότι όσο πιο ανεξάρτητος είναι ένας οργανισµός, τόσο λιγότερη λογοδοσία αναµένουµε από αυτόν και αντίστροφα. Στην πραγµατικότητα όµως είναι έννοιες αλληλοσυµπληρούµενες. Ταυτοχρόνως, η διαφάνεια αποτελεί σηµαντική αρχή για µια ανεξάρτητη ρυθµιστική αρχή καθώς µειώνει το βαθµό αβεβαιότητας και αναξιοπιστίας της αρχής. Πιο συγκεκριµένα αναφορικά µε την ίδρυση της ΕΛ.ΣΤ.ΑΤ., αυτό που αποκαλύφθηκε µε την ελληνική κρίση χρέους είναι το γεγονός πως η Ε.Σ.Υ.Ε. υπάκουε σε πολιτικές αποφάσεις µε αποτέλεσµα τα στατιστικά στοιχεία που δηµοσίευε να µην είναι ορθά. Η συστηµατική ωραιοποιήσει κρίσιµων δηµοσιονοµικών µεγεθών, προκειµένου να εξυπηρετήσει βραχυχρόνια πολιτικά συµφέροντα, επιδείνωσε την εν λόγω κρίση πλήττοντας βαριά την αξιοπιστία της χώρες στις διεθνείς αγορές. Σαφές λοιπόν, εκ των ανωτέρω, ανακύπτει το γεγονός ότι βασική προϋπόθεση µιας νοµισµατικής ένωσης αποτελεί η πλήρη διαφάνεια των οικονοµικών µεγεθών όλων των κρατών-µελών ενώ ταυτόχρονα δεν νοείται ορθολογικός επενδυτής, ο οποίος θα δάνειζε σηµαντικά ποσά σε ένα κράτος του οποίου τα βασικά µεγέθη (δηµοσιονοµικό έλλειµµα και χρέος) είναι ανακριβή και αναξιόπιστα.