Πρωτεύοντες και δευτερεύοντες παράγοντες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα

Abstract

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, οι δημογραφικές εξελίξεις και ο μετασχηματισμός της αγοράς εργασίας δημιουργούν ένα ιδιαίτερα δυσμενές περιβάλλον για τη μακροβιότητα των Ασφαλιστικών Συστημάτων στην Ευρώπη, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα κλήθηκε να διασφαλίσει το διαχρονικό ζήτημα της βιωσιμότητας του εγχώριου Συστήματος Κοινωνική Ασφάλισης, μέσα σε ένα καθεστώς βαθιάς ύφεσης, υπέρογκων δημοσιονομικών ελλειμμάτων, δεσμεύσεων, που απορρέουν από τις συμβάσεις δανεισμού, αλλά και υπό το βάρος των, ήδη, υπαρχουσών στρεβλώσεων. Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας επιχειρήθηκε η ανάλυση των κυριότερων παραγόντων, που επηρεάζουν τη διατηρησιμότητα του Ασφαλιστικού Συστήματος, καθώς και η διερεύνηση, η ιεράρχηση και η προβολή του βαθμού επίδρασής τους στην εξασφάλιση της βιωσιμότητας και της κοινωνικής του επάρκειας, εν μέσω της πρόσφατης ασφαλιστικής μεταρρύθμισης και του νέου ασφαλιστικού νόμου (3863/2010), που δείχνει να ενισχύει τα στοιχεία της ανταποδοτικότητάς του συστήματος. Η πολυπλοκότητα του Ασφαλιστικού ζητήματος, όπως προκύπτει από το εύρος και τον ισχυρό βαθμό συσχέτισης των επιμέρους παραγόντων, δεν επιτρέπει την οριστική διευθέτησή του σε ένα μεταρρυθμιστικό εγχείρημα. Αντίθετα αναδεικνύει την ανάγκη συντονισμού μιας σειράς πολιτικών σε κοινωνικό, οικονομικό και αναπτυξιακό επίπεδο, συμβατές με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ε.Ε., οι οποίες θα συμβάλλουν στη βελτίωση και την ποιοτική αναβάθμιση των βασικών συντελεστών της ασφαλιστικής συνάρτησης. Η αύξηση της απασχολησιμότητας, μέσα από τη διάδοση των ενεργητικών μορφών απασχόλησης και την άρση των διακρίσεων στην αγορά εργασίας, η δημογραφική ανανέωση με την στήριξη του θεσμού της οικογένειας και τη συμφιλίωση της επαγγελματικής με την οικογενειακή ζωή, καθώς και πολιτικές που βελτιώνουν την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους εργασίας είναι μερικές από τις προτεινόμενες κατευθύνσεις.