Το πρόβλημα των ναρκωτικών και η αντιμετώπισή του : ο ρόλος των θεραπευτικών κοινοτήτων στην απεξάρτηση

Abstract

Το πρόβλημα της ουσιοεξάρτησης αποτελεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα με σοβαρές προεκτάσεις σε πολλούς τομείς όπως η δημόσια υγεία, η δικαιοσύνη, η παραγωγή εργασίας, το οποίο λαμβάνει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια. Οι διαστάσεις του πολυπαραγοντικού αυτού φαινομένου είναι ιδιαίτερα σοβαρές όχι μόνο για το ίδιο το άτομο και την οικογένεια του, αλλά και την κοινωνία στο σύνολο της, καθώς η χρήση εθιστικών ουσιών συνεπάγεται σωρεία αρνητικών συμπεριφορών όπως η περιθωριοποίηση και εξαθλίωση των εξαρτημένων ατόμων, η έξαρση της εγκληματικότητας και η μετάδοση μολυσματικών ασθενειών. Η παρούσα διπλωματική εργασία, έχει ως στόχο την παρουσίαση του πολυπαραγοντικού προβλήματος της χρήσης των εξαρτησιογόνων ουσιών στη σύγχρονη εποχή. Αρχικά περιγράφονται οι πιθανοί αιτιολογικοί παράγοντες που ευθύνονται για την εκδήλωση του φαινομένου της ουσιοεξάρτησης και στη συνέχεια παρουσιάζονται δράσεις και πολιτικές κατά των ναρκωτικών σε παγκόσμιο επίπεδο. Τα ευρήματα που προκύπτουν από την έρευνα της σχετικής με την τοξικοεξάρτηση βιβλιογραφίας, τη συγκέντρωση στοιχείων και πληροφοριών από το διαδίκτυο, αλλά και από την παρατήρηση στον χώρο εργασίας μου, αναδεικνύουν τη σπουδαιότητα του ρόλου των θεραπευτικών κοινοτήτων ως μοντέλου θεραπείας στην απεξάρτηση από εξαρτησιογόνες ουσίες. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν διεξαχθεί τόσο στο εξωτερικό όσο και την Ελλάδα προκύπτει ότι, οι θεραπευτικές κοινότητες αποτελούν αποτελεσματικές θεραπευτικές προσεγγίσεις στη θεραπευτική αντιμετώπιση της ουσιοεξάρτησης, καθώς στοχεύουν όχι μόνο στην απεξάρτηση από τα ναρκωτικά, αλλά και στην αλλαγή του τρόπου ζωής των ατόμων και στην επανένταξη τους στην κοινωνία. Οι χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών αποτελούν μια ευπαθή κοινωνική ομάδα που περιθωριοποιείται, στιγματίζεται αρνητικά και έχει να αντιμετωπίσει πολλά προβλήματα τα οποία απορρέουν από την εμπλοκή τους με τις ουσίες (ανεργία, προβλήματα σωματικής και ψυχικής υγείας, νομικά προβλήματα, κ.ά.). Η παρούσα εργασία παρουσιάζει το μοντέλο θεραπείας των κοινοτήτων, οι οποίες παρέχουν μια ολιστική θεραπευτική παρέμβαση, με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση της εξάρτησης από εθιστικές ουσίες, μέσα από την ενεργή συμμετοχή των ατόμων στη θεραπεία, την ανάληψη ευθυνών και την αλλαγή του τρόπου ζωής τους.