Διερεύνηση της διαδικασίας λήψης της απόφασης αγοράς ή ιδιοκατασκευής στις ελληνικές επιχειρήσεις

Abstract

Ολες οι επιχειρήσεις, ανεξάρτητα από τον τύπο προϊόντων ή υπηρεσιών που προσφέρουν, εκτός της εσωτερικής παραγωγικής τους λειτουργίας αξιοποιούν και τις παραγωγικές λειτουργίες των προμηθευτών τους μέσω των υλικών που αγοράζουν, μέσω υπεργολαβιών ή μέσω άλλων μορφών συνεργασιών. Συχνά, οι επιχειρήσεις επαναξιολογούν προηγούμενες επιλογές τους για ανάθεση σε εξωτερικούς προμηθευτές και εξετάζουν την σκοπιμότητα ιδιοπαραγωγής των συγκεκριμένων υλικών / υπηρεσιών. Βέβαια, είναι δυνατόν το ζήτημα αυτό να ανακύψει και προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στην περίπτωση αυτή, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διερευνήσουν την σκοπιμότητα ανάθεσης σε εξωτερικούς προμηθευτές της παροχής υλικών / υπηρεσιών τα οποία μέχρι πρότινος ιδιοπαράγονταν. Τέλος, για νέα υλικά / υπηρεσίες, οι επιχειρήσεις θα πρέπει ταυτόχρονα να αξιολογήσουν και τις δύο εναλλακτικές λύσεις δηλαδή την αγορά και την ιδιοκατασκευή. Η απόφαση που εξετάζει την παραγωγή ενός υλικού / υπηρεσίας εντός των επιχειρήσεων σε αντιδιαστολή με την αγορά του / της από εξωτερικούς προμηθευτές είναι γνωστή σαν απόφαση αγοράς ή ιδιοκατασκευής (make or buy decision). Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η καταγραφή και η σε βάθος ανάλυση της διαδικασίας που ακολουθείται από τις ελληνικές επιχειρήσεις προκειμένου να ληφθεί η απόφαση αγοράς ή ιδιοκατασκευής ενός υλικού / υπηρεσίας. Αφού προσδιοριστεί ένα υλικό / υπηρεσία για το οποίο έχει πρόσφατα ληφθεί η απόφαση αγοράς ή ιδιοκατασκευής, αναλύεται το περιεχόμενο και το κέντρο λήψης αυτής της απόφασης. Το περιεχόμενο αναφέρεται αφενός στις γενεσιουργές αιτίες του διλήμματος αγοράς ή ιδιοκατασκευής και αφετέρου στα κριτήρια βάσει των οποίων η επιχείρηση αξιολόγησε τις δύο εναλλακτικές λύσεις (αγορά και ιδιοκατασκευή) προκειμένου να επιλέξει την συμφερότερη. Το κέντρο λήψης αναφέρεται σε όλα τα τμήματα και επίπεδα ιεραρχίας τα οποία εμπλέχτηκαν, είτε άμεσα είτε έμμεσα, στην διαδικασία λήψης της συγκεκριμένης απόφασης αγοράς ή ιδιοκατασκευής. Εξετάζεται η σύνθεση (εμπλοκή τμημάτων), η συγκέντρωση (εμπλοκή επιπέδων ιεραρχίας) και η τυποποίηση (ύπαρξη γραπτών διαδικασιών, εκχώρηση αρμοδιοτήτων) σε κάθε στάδιο (δημιουργία της ανάγκης, συλλογή των απαραίτητων στοιχείων, αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων και τελική επιλογή της διαδικασίας λήψης της ανωτέρω απόφασης. Εκτός από την καταγραφή της διαδικασίας λήψης της απόφασης αγοράς ή ιδιοκατασκευής, η εργασία αυτή προσπαθεί να προσδιορίσει και να αναλύσει τις σχέσεις που πιθανόν υπάρχουν μεταξύ των μεταβλητών του ενδοεπιχειρησιακού και εξωεπιχειρησιακού περιβάλλοντος και των μεταβλητών της διαδικασίας λήψης της ανωτέρω απόφασης. Πιο συγκεκριμένα, αναλύονται οι επιδράσεις χαρακτηριστικών της επιχείρησης (αβεβαιότητα περιβάλλοντος, τεχνολογία παραγωγής, μέγεθος) και χαρακτηριστικών του υλικού / υπηρεσίας (είδος, πολυπλοκότητα, εμπορική αβεβαιότητα) στο οποίο έχει πρόσφατα ληφθεί η απόφαση αγοράς ή ιδιοκατασκευής πάνω στο περιεχόμενο και στο κέντρο λήψης αυτής της απόφασης.