Χρηματοδότηση επιχειρήσεων και δημόσιο χρέος

Abstract

Η παρούσα εργασία είχε τρεις βασικούς στόχους: α) να διερευνήσει τις διαφορές και τις ομοιότητες της παγκόσμιας κρίσης του 1929 και αυτής του 2007/08, β) να διερευνήσει τις επιπτώσεις της πρόσφατης οικονομικής κρίσης στην Ελληνική οικονομία και γ) να εξετάσει αν και πόσο επηρέασε η πρόσφατη οικονομική κρίση τις αποδόσεις και την ρευστότητα των τραπεζών, καθώς και την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών που προέρχεται από αυτές. Για την προσέγγιση αυτών των ερωτημάτων ο ερευνητής χρησιμοποίησε κυρίως δευτερογενής πηγές και πιο συγκεκριμένα ακαδημαϊκές μελέτες, στοιχεία από διεθνείς οργανισμούς (ΟΟΣΑ), εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδας, στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, δημοσιεύσεις του Ελληνικού Ινστιτούτου εργασίας, άλλες δημοσιεύσεις, ιστοσελίδες που περιείχαν δεδομένα σχετικά με το εξεταζόμενο θέμα κτλ. Η έρευνα πρώτα απ’ όλα έδειξε ότι με τα υπάρχοντα δεδομένα, η κρίση του 1929 είχε σε παγκόσμιο επίπεδο πολύ πιο επώδυνες συνέπειες για την οικονομία από ότι αυτή του 2007/08. Παράλληλα, βρέθηκε ότι οι συνέπειες της πρόσφατης κρίσης στην Ελληνική οικονομία είναι αρκετά επώδυνες. Πιο συγκριμένα, από το 2007 και μετά παρατηρήθηκε πολύ μεγάλη μείωση στο εγχώριο ΑΕΠ καθώς και αλματώδη άνοδο της ανεργίας. Στο ίδιο μήκος κύματος, η ιδιωτική κατανάλωση μειώθηκε σημαντικά ενώ ο δείκτης τους πληθωρισμού ήταν ασταθής. Σαν θετικό στοιχείο μπορεί να θεωρηθεί η αύξηση του εμπορικού ισοζυγίου (εισαγωγές μείον εξαγωγές) της χώρας που παραμένει πάντως ελλειμματικό. Τέλος, οι δημοσιές δαπάνες για κοινωνικές παροχές παρόλο την σοβαρότητα της κρίσης δεν εμφάνισαν ιδιαίτερη μεταβολή. Η οικονομική κρίση επηρέασε σημαντικά και την κερδοφορία και την ρευστότητα των τραπεζών, οι οποίες μειώθηκαν κατά κόρον. Η μείωση της ρευστότητας και η ανάγκη των τραπεζών να βρουν χρηματικούς πόρους αύξησε τον βαθμό εξάρτησής τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική τράπεζα στην οποία απευθύνθηκαν για δανεισμό. Όμως η άνοδος των spread δυσκόλεψε την χρηματοδότηση των Ελληνικών τραπεζών από το ξένο τραπεζικό σύστημα με αποτέλεσμα αυτές να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας. Ως λογική συνέπεια ήταν η κατακόρυφη μείωση της χορήγησης δανείων - επιχειρηματικών, καταναλωτικών και στεγαστικών - στο σύνολο της Ελληνικής οικονομίας μετά το 2008. Έτσι το πρόβλημα ρευστότητας πέρασε από τις τράπεζες και στην Ελληνική οικονομία. Το πρόβλημα της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών έγινε ακόμα μεγαλύτερο αν ληφθεί υπόψη ότι οι καταθέσεις στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα μετά το 2008 μειώθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Από τη άλλη πλευρά, η κρίση προκάλεσε την μείωση της διαφοράς των επιτοκίων δανείων και καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα στην προσπάθεια του να βρει χρηματικούς πόρους.