Πράσινα λιμάνια: η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει κατά πόσο τα ελληνικά λιμάνια είναι πράσινα και ποιες ενέργειες δύναται να αναληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Αρχικά, περιγράφονται τα χαρακτηριστικά των ελληνικών λιμένων, αναλύονται οι όροι «πράσινο λιμάνι» και «βιώσιμη ανάπτυξη» και το πώς οι λιμενικές υπηρεσίες προκαλούν περιβαλλοντική ρύπανση. Έπειτα, προσδιορίζεται ο όρος «πράσινα λιμάνια» και παρατίθενται οι διεθνείς περιβαλλοντικοί κανονισμοί IMO και MARPOL. Στη συνέχεια, αναλύεται η υφιστάμενη κατάσταση των λιμένων της Ελλάδας ως προς την ύπαρξη πράσινων εφαρμογών. Συγκεκριμένα, μετά από σύντομες ιστορικές αναδρομές των λιμένων του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, παρουσιάζονται οι πράσινες πρακτικές που έχουν αναλάβει τα δύο λιμάνια καθώς και λοιπές ενδιαφέρουσες πράσινες εφαρμογές από άλλα ελληνικά λιμάνια. Μετά την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς το ‘πρασίνισμα’ των ελληνικών λιμένων, ακολουθεί η διεθνής ανασκόπηση των πράσινων λιμένων του Long Beach, του San Diego, του Sydney. Χαρακτηριστικό των τριών αυτών λιμένων, είναι ότι διαθέτουν συγκεκριμένες ολοκληρωμένες πολιτικές λειτουργίας, βάση των οποίων έχουν πετύχει να χαρακτηριστούν ως «πράσινα». Το τρίτο κεφάλαιο, κλείνει με την παρουσίαση μεμονωμένων πράσινων εφαρμογών σε λιμάνια του εξωτερικού. Σε συνδυασμό με την υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα και αξιοποιώντας παράλληλα τη διεθνή πρακτική, ως προς τη λειτουργία των πράσινων λιμένων, θα προταθεί ένας οδηγός για το ‘πρασίνισμα’ του λιμένα του Πειραιά. Ο οδηγός αυτός περιλαμβάνει θέματα που αφορούν τους φυσικούς πόρους και τα ποιοτικά περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, ενώ μπορεί να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για τη σύνταξη μια ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα που προκύπτουν και εξετάζεται κατά πόσο, με τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, δόθηκε απάντηση στο αρχικό ερώτημα, αν τα ελληνικά λιμάνια διαθέτουν τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηριστούν «πράσινα» και τι δράσεις μπορούν να αναλάβουν προς αυτή την κατεύθυνση.