Η επέμβαση στο Ιράκ το Μάρτιο του 2003: αίτια και συμπεριφορές

Abstract

Το Ιράκ παίζει νευραλγικό ρόλο στην περιφερειακή σταθερότητα της Μέσης Ανατολής, ενώ επίσης επηρεάζει σημαντικά τις πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό της αμερικανικής υπερδύναμης και τις σχέσεις της με τον κόσμο. Η κυβέρνηση Bush πίστεψε πως το Ιράκ μπορεί να αποτελέσει το ορμητήριο για την αναδιαμόρφωση της προβληματικής αυτής περιοχής που έχει τεράστια στρατηγική σημασία. Η Αμερική -όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο- κέρδισε αυτόν τον πόλεμο των 15 ημερών. H «αποστολή εξετελέσθη», δηλαδή το καθεστώς του Saddam Hussein ανετράπη, η «στρατηγική εξόδου» όμως των ειρηνευτικών δυνάμεων από το Ιράκ δεν ήταν η κατάλληλη με αποτέλεσμα αντίθετο από το επιδιωκόμενο. Πως και γιατί όμως φτάσαμε στον ιρακινό πόλεμο; Το κύριο επιχείρημα των ΗΠΑ προκειμένου να προβούν σε επέμβαση στο εσωτερικό ξένου κράτους «προληπτικά» ήταν απόρροια της τρομοκρατικής επίθεσης στους δίδυμους πύργους τον Σεπτέμβριο του 2001. Στην παρούσα ανάλυση περιγράφεται πως η 11η Σεπτεμβρίου σηματοδότησε μια νέα εποχή στις διεθνείς σχέσεις και πως το τρομοκρατικό αυτό χτύπημα οδήγησε στη δημιουργία της νέας Στρατηγικής Ασφαλείας των ΗΠΑ και το Δόγμα Bush. Στη συνέχεια γίνεται μια αναφορά στις προσπάθειες περιορισμού εθνικών εξοπλισμών από την εποχή της Κοινωνίας των Εθνών οι οποίες καταλήγουν στην υιοθέτηση της αποφάσεως 1441 από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Ταυτόχρονα περιγράφεται η ανταλλαγή εκθέσεων μεταξύ των επιτροπών επιθεώρησης -οι οποίες είχαν ορισθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας και τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας- και του Ιρακινού κράτους. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά και ανάλυση της στάσης κάποιων δυνάμεων έναντι στην αμερικανο-βρετανική επέμβαση. Ποιές χώρες αντιτάχθηκαν, ποιές συντάχθηκαν και γιατί. Περιγράφονται οι σχέσεις των χωρών αυτών με το Ιράκ, η γεωπολιτική αξία που αυτό έχει για κάποιες από αυτές καθώς και ο ρόλος κρατών, όπως η Ρωσία και η Γερμανία, στα εξοπλιστικά του προγράμματα. Στη συνέχεια αναλύεται πως μέσα από τα βιώματα μεγάλων κρίσεων διαμορφώθηκε ο τρόπος αντιμετώπισης των επεμβάσεων σε Ευρώπη και Αμερική.