Διοίκηση ολικής ποιότητας: ISM Code: τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που επέφερε η εφαρμογή του και η αποτελεσματικότητα του στη ναυτιλία

Abstract

Η ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής και η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος ήταν ανέκαθεν ζητήματα που απασχολούσαν τη ναυτιλιακή κοινότητα. Το θέμα της ασφάλειας στη θάλασσα – ιδιαίτερα μετά από σοβαρά ατυχήματα - απασχόλησε ιδιαίτερα τους ναυτιλιακούς οργανισμούς και τις κυβερνήσεις των κρατών, οι οποίοι θεώρησαν απαραίτητο να θεσπίσουν ένα πρότυπο σύστημα ασφαλούς διαχείρισης για τη ναυτιλία, το οποίο θα προασπίζει την ασφάλεια στη θάλασσα μέσα από διαδικασίες ασφαλών πρακτικών αλλά και αποτελεσματικότερης διαχείρισης από τη μεριά των εταιρειών. Δυστυχώς οι μέχρι τώρα προσπάθειες επικεντρώνονταν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και σε επενδύσεις σε σύγχρονα πλοία, κάτι που όμως δεν ήταν αρκετό για να μειώσει δραστικά τα ατυχήματα τα οποία στην πλειοψηφία τους οφείλονταν σε ανθρώπινα λάθη και όχι σε αστοχίες του εξοπλισμού των πλοίων. Με γνώμονα τα παραπάνω, δημιουργήθηκε ο κώδικας ISM ο οποίος από το 1994 υπάρχει στη διεθνή σύμβαση για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα (SOLAS), ο οποίος από το 2002 είναι υποχρεωτικός για όλα τα πλοία και εισάγει για τις ναυτιλιακές εταιρείες τα θεμέλια για μία πιο ποιοτική και ασφαλή διαχείριση των πλοίων με σκοπό την προστασία της ανθρώπινης ζωής και του θαλασσίου περιβάλλοντος. Ο κώδικας ISM σαν κάτι καινούριο για τη ναυτιλία, επέφερε μία σειρά από αλλαγές στην καθημερινότητα και τον τρόπο εργασίας και κουλτούρας των εργαζομένων στις ναυτιλιακές εταιρείες και τα πλοία. Δημιουργήθηκε έτσι μία σειρά από πλεονεκτήματα ως προς την ασφάλεια και την πρόληψη ρύπανσης που ήταν και το ζητούμενο, συνοδευόμενα όμως από κάποιο κόστος για τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Η εργασία αυτή μέσω εμπειρικής και θεωρητικής έρευνας προσδιορίζει και αναλύει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα από την εφαρμογή του κώδικα. Με τη χρήση ερωτηματολογίου το οποίο εστάλη σε ένα μεγάλο αριθμό Ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών καταγράφονται απόψεις στελεχών με καθημερινή ενασχόληση με τον κώδικα και εξάγονται σημαντικά συμπεράσματα ως προς την συμβολή και την αποτελεσματικότητά του για τη ναυτιλία.