The role of the bank risk-taking channel in shaping financial risk in the Eurozone
| dc.contributor.advisor | Artikis, Panagiotis | |
| dc.contributor.advisor | Αρτίκης, Παναγιώτης | |
| dc.contributor.author | Kritikos, Eleftherios A. | |
| dc.contributor.author | Κρητικός, Ελευθέριος | |
| dc.date.accessioned | 2025-12-04T08:23:10Z | |
| dc.date.available | 2025-12-04T08:23:10Z | |
| dc.date.issued | 2025-11-28 | |
| dc.identifier.uri | https://dione.lib.unipi.gr/xmlui/handle/unipi/18651 | |
| dc.description.abstract | Τι συμβαίνει όταν η ίδια ακριβώς μείωση των επιτοκίων πολιτικής προκαλεί εντελώς διαφορετικές αντιδράσεις από τις τράπεζες στη Ρώμη, στο Βερολίνο και στην Αθήνα; Η παρούσα διατριβή αποδεικνύει ότι η προθυμία των τραπεζών να αναλάβουν κίνδυνο διαμορφώνεται όχι μόνο από το επίπεδο των βασικών επιτοκίων πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), αλλά και από τον τρόπο χρηματοδότησης και διακυβέρνησής τους, καθώς και από το ανθρώπινο και θεσμικό περιβάλλον κάθε οικονομίας: τη δύναμη των θεσμών, το απόθεμα κοινωνικής εμπιστοσύνης και τις επικρατούσες πολιτισμικές στάσεις απέναντι στην αβεβαιότητα και στην επιδίωξη της επιτυχίας μέσω ανταγωνισμού. Με αυτόν τον τρόπο, εξηγεί γιατί ένα ενιαίο νομισματικό σήμα διαχέεται τόσο άνισα εντός της νομισματικής ένωσης και προσφέρει μια πρακτική οπτική για τη διαχείριση του επόμενου επεισοδίου χρηματοπιστωτικής πίεσης. Η ανάλυση βασίζεται σε ισορροπημένο δείγμα 814 εισηγμένων τραπεζών από όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ για περίοδο δεκατεσσάρων ετών. Χρησιμοποιώντας σύγχρονες δυναμικές οικονομετρικές μεθόδους που απομονώνουν, όσο είναι εφικτό, την αιτιώδη επίδραση της νομισματικής πολιτικής από ταυτόχρονους μακροοικονομικούς κραδασμούς (και διαχωρίζοντας ρητά τα «ήπια» έτη από τις περιόδους κρίσης), μετράται ο τρόπος με τον οποίο ο κίνδυνος φερεγγυότητας, ο λειτουργικός και ο κίνδυνος ρευστότητας αντιδρούν σε μεταβολές της πολιτικής. Τρία αποτελέσματα ξεχωρίζουν: Πρώτον, μια μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα στα βασικά επιτόκια πολιτικής συνδέεται, κατά μέσο όρο, με μετατόπιση των δεικτών τραπεζικού κινδύνου κατά τάξη μεγέθους περίπου 0,1–0,2 τυπικών αποκλίσεων (με κορύφωση κοντά στο 0,2)∙ τα επιτόκια πολιτικής αποτελούν τον πρωταρχικό μοχλό μετάδοσης. Δεύτερον, η μετάδοση δεν είναι γραμμική. Όταν το επιτόκιο καταθέσεων της κεντρικής τράπεζας γίνεται αρνητικό (ιδίως για τράπεζες που χρηματοδοτούνται από καταθέσεις και δεν μπορούν εύκολα να μετακυλήσουν το κόστος στους πελάτες) εμφανίζεται ένα «σημείο καμπής»: περαιτέρω χαλάρωση δεν ενθαρρύνει πλέον την πίστωση και μπορεί να αυξήσει την ευθραυστότητα. 5 Τρίτον, οι άτυποι θεσμοί λειτουργούν ως φίλτρα. Η υψηλή κοινωνική εμπιστοσύνη αποδυναμώνει συστηματικά την ώθηση προς τον κίνδυνο, ενώ η ασθενής θεσμική ακεραιότητα την ενισχύει, σε μέγεθος συγκρίσιμο με περίπου το ήμισυ έως τα δύο τρίτα της επίδρασης των επιτοκίων· οι πολιτισμικές προτιμήσεις καθορίζουν πόσο έντονα αντιδρά κάθε τραπεζικό σύστημα. Το δίδαγμα είναι πρακτικό: Αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι ο οδηγός και το «γκάζι» είναι το επιτόκιο, ο δρόμος δεν είναι ποτέ ίδιος παντού. Εκεί όπου οι κανόνες είναι αξιόπιστοι και η εμπιστοσύνη υψηλή, ο δρόμος είναι στεγνός· εκεί όπου οι δικλίδες είναι ασθενείς, είναι ολισθηρός. Για να παραμείνει η Ευρώπη στην πορεία της, η πολιτική πρέπει να προσαρμόζει την ταχύτητα στις συνθήκες κάθε δρόμου, και οι τράπεζες να προσαρμόζουν εγκαίρως τον τρόπο με τον οποίο αναλαμβάνουν κίνδυνο. Η μελέτη προλαμβάνει και αντιμετωπίζει τις συνήθεις παγίδες της πολυεπίπεδης έρευνας (ενδογένεια, μη γραμμικές αντιδράσεις γύρω από αρνητικά επιτόκια, συγκρισιμότητα μετρήσεων μεταξύ χωρών και κοινούς μακροοικονομικούς κραδασμούς), ώστε να απομείνει ένα σαφές, χρήσιμο αφήγημα για τις πολιτικές των Κεντρικών Τραπεζών, όχι μόνο για το πόσο κινείται η πίστωση, αλλά και για το πώς αλλάζει η ποιότητά της. | el |
| dc.format.extent | 309 | el |
| dc.language.iso | en | el |
| dc.publisher | Πανεπιστήμιο Πειραιώς | el |
| dc.rights | Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 3.0 Ελλάδα | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/gr/ | * |
| dc.title | The role of the bank risk-taking channel in shaping financial risk in the Eurozone | el |
| dc.title.alternative | Ο ρόλος της διάθεσης ανάληψης κινδύνων των πιστωτικών ιδρυμάτων στη διαμόρφωση του χρηματοπιστωτικού κινδύνου στην Ευρωζώνη | el |
| dc.type | Doctoral Thesis | el |
| dc.contributor.department | Σχολή Οικονομικών, Επιχειρηματικών και Διεθνών Σπουδών. Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων | el |
| dc.description.abstractEN | What happens when the very same cut in policy rates triggers markedly different reactions from banks in Rome, Berlin and Athens? This dissertation shows that banks’ willingness to take risk is shaped not only by the level of the European Central Bank’s key policy rates, but also by how banks are funded and governed, and by the human context of each economy: the strength of institutions, the stock of social trust, and prevailing cultural attitudes toward uncertainty and competitive success. In doing so, it explains why a single monetary signal propagates so unevenly across the monetary union and offers a practical vantage point for managing the next episode of financial stress. The analysis draws on a balanced sample of eight hundred and fourteen listed banks from all euro-area countries over fourteen years. Using modern dynamic econometric methods that isolate, as far as possible, the causal effect of policy from concurrent macroeconomic shocks (and explicitly separating tranquil years from crisis periods), we measure how solvency risk, operational risk and liquidity risk respond to changes in policy. Three results stand out: First, a one-percentage-point reduction in the main policy rates is, on average, associated with a shift in bank-risk indicators on the order of roughly one to two tenths of a standard deviation (peaking around two tenths): policy rates are the primary lever. Second, transmission is not linear. When the central bank’s deposit rate turns negative (especially for deposit-funded institutions that cannot easily pass the cost to customers) a “turning point” emerges: further easing no longer stimulates credit and can raise fragility. Third, informal institutions act as filters. High social trust systematically dampens the push toward risk, whereas weak integrity amplifies it by a magnitude comparable to roughly one-half to two-thirds of the rate effect; cultural preferences shape how strongly each banking system reacts. The lesson is practical. If the European Central Bank is the driver and the accelerator is the interest rate, the road is never the same everywhere. Where rules are credible and trust is high the road is dry; where safeguards are weak it is slippery. To keep Europe on course, policy must modulate speed to the conditions of each road; and banks must adjust how they take risk in time. The study anticipates and addresses the usual pitfalls of multi-layered research (endogeneity, non-linear behaviour around 3 negative rates, measurement comparability across countries, and common shocks), so that what remains is a clear, policy-relevant account of not only how much credit moves, but how its quality changes. | el |
| dc.subject.keyword | Risk | el |
| dc.subject.keyword | Banking | el |
| dc.subject.keyword | Interest rates | el |
| dc.subject.keyword | Eurozone | el |
| dc.subject.keyword | Cultural differences | el |
| dc.date.defense | 2025-11-28 |
Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο
Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές
Εκτός από όπου διευκρινίζεται διαφορετικά, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 3.0 Ελλάδα
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 3.0 Ελλάδα