Η ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας : στόχοι, πολιτικές και αξιολόγηση ευθυγράμμισης του ΕΣΕΚ 2024 με τους ευρωπαϊκούς στόχους

Abstract

Η μελέτη αξιολογεί τη συνέπεια του ΕΣΕΚ 2024 με το ευρωπαϊκό κεκτημένο (RED III, EED, EPBD, EU ETS, CBAM) και αποτυπώνει το «κενό εφαρμογής» μεταξύ στοχοθεσίας και ρυθμού υλοποίησης. Με μεθοδολογία συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης και αξιοποίηση δεικτών Eurostat (2014–2023) για ΑΕΠ κατά κεφαλήν, τελική κατανάλωση, μερίδιο ΑΠΕ και ενεργειακή εξάρτηση, εντοπίζονται τέσσεριες κρίσιμες υστερήσεις: (α) κορεσμός δικτύων μεταφοράς/διανομής, (β) ανεπαρκής ισχύς και επιχειρησιακή ωριμότητα αποθήκευσης, (γ) πρώιμη φάση της αγοράς πράσινων PPA/GoO, (δ) χαμηλός ρυθμός ανακαινίσεων κτιρίων. Παρά τη σημαντική άνοδο του μεριδίου ΑΠΕ στην Ελλάδα (≈25,3% το 2023) και τη μείωση της τελικής κατανάλωσης, η υψηλή ενεργειακή εξάρτηση και η υστέρηση στο ΑΕΠ/κατ. επιβαρύνουν το κόστος μετάβασης και την κοινωνική συνοχή. Το άρθρο προτείνει συνεκτικό σχέδιο 2025–2030: οριοθέτηση go-to areas και fast-track αδειοδότηση, στοχευμένες αναβαθμίσεις δικτύων, διαγωνισμούς αποθήκευσης για τροχιά ≥4,3 GW, πλήρως λειτουργική πλατφόρμα PPA/GoO, καθολική ανάπτυξη έξυπνων μετρητών/δυναμικής τιμολόγησης και ενεργοποίηση απόκρισης ζήτησης. Για τη βιομηχανία προτείνεται δέσμη πράσινων PPA και CCfDs, κόμβοι πράσινου υδρογόνου και στοχευμένο CCUS· στον κύκλο αποβλήτων, καθολική χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και ανάκτηση CH₄· στο LULUCF, πρόληψη πυρκαγιών και αποκατάσταση. Η διακυβέρνηση δομείται σε περιορισμένο σύνολο KPIs και κανόνες αυτόματης διόρθωσης, ενώ η κοινωνική διάσταση εξασφαλίζεται μέσω κλιμακωτής τιμολόγησης, ενεργειακών κοινοτήτων και σχημάτων συμμετοχικής απόδοσης. Συμπερασματικά, με στοχευμένη εκτέλεση 2025–2026, οι στόχοι του 2030 είναι εφικτοί με ταυτόχρονη μείωση του ενεργειακού κόστους και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.